Skip to content
Kenniscentrum - sinds 2005 - met ruim 2000 artikelen over gezondheid!BEKIJK ALLE ONDERWERPEN

Krachtige kruiden bij artrose

Artrose, internationaal ook bekend als osteoartritis, is een chronische reumatische aandoening waarbij het kraakbeen in de gewrichten langzaam maar progressief steeds dunner en zachter wordt. Dit komt door overbelasting waarbij het kraakbeen sneller wegslijt dan de cellen nieuw kraakbeen produceren. Onder invloed van ontstekingen in het gewrichtskapsel kan het kraakbeen ook worden afgebroken.

De kraakbeenkussentjes die de botten beschermen zijn als het ware schokdempers, die zorgen dat de botten niet over elkaar schuren. Bij artrose is dit juist hetgeen wat op den duur wel gebeurt. Dit kan pijn, stijfheid en zwellingen tot gevolg hebben.(1)

Kruiden kunnen een doeltreffende remedie zijn bij gewrichtspijn. De kruiden gember, kurkuma, duivelsklauw en bromelaïne zijn zowel los van elkaar, als in combinatie, effectief gebleken bij artrose. Bovendien geven zij minimale bijwerkingen.

Gember

Al meer dan 2000 jaar wordt gember ingezet in Ayurvedische en Chinese geneeskunde bij pijn, ontsteking, reuma en aandoeningen van het bewegingsapparaat.(2,3,4,5,6)  In het Westen is wetenschappelijke onderbouwing hiervoor nog spaarzaam.(4) Dit komt echter steeds meer op gang.

Onderzoek laat zien dat gember de flexibiliteit van de gewrichten kan verbeteren, en zorgen voor minder zwelling en pijn.(3,5,6) De anti-inflammatoire potenties van gember (2,3,4,6) worden toegeschreven aan de remming van cyclooxygenase (COX).(6,7) COX is een enzym dat zorgt voor de vorming van prostaglandines en bijdraagt aan het inflammatoire proces, zowel acute als laaggradige ontstekingen.(8)

Gember even effectief als diclofenac

Het inzetten van gember blijkt even effectief te zijn als diclofenac, maar dan zonder nadelige bijeffecten op het maagmucosa. Dit kwam naar voren in een onderzoek uit 2012, waarbij de interventiegroep van 21 deelnemers dagelijks 340 mg gember en 1000 mg glucosamine kregen. De controlegroep van 22 deelnemers kregen dagelijks 100 mg diclofenac in combinatie met 1000 mg glucosamine.

28 Dagen lang zijn de groepen behandeld en beiden groepen toonden een significante afname van pijn bij het lopen en staan. De diclofenacgroep had echter een significante verhoging van pijn door dyspepsie en bij de gembergroep was er juist een significante afname van hoge dyspepsie geobserveerd.

Prostaglandines

Bij de deelnemers die gember toegediend kregen, toonden de maag mucosa prostaglandines een significante toename van PGE1, PGE2, PGE2α en PGE12. Dit is gunstig gezien het feit dat deze prostaglandines bescherming bieden van het mucosa. Daarentegen toonde de controlegroep precies het tegenovergestelde; dezelfde prostaglandines waren significant afgenomen.

Serum gastrine-17 was in de gembergroep significant toegenomen, een indicator dat de maagzuurproductie gestimuleerd is, wat gunstig is voor de spijsvertering. De effecten op vermindering van pijn waren in beiden groepen gelijk en bij gember bleef de gastro-intestinale pijn en dyspepsie uit, in tegenstelling tot de veel gebruikte ontstekingsremmende pijnstiller diclofenac.(9)

Gember even effectief als indomethacine

Gember blijkt ook even effectief als het medicijn indomethacine (prostaglandinesynthetase remmer) volgens een onderzoek uit 2006. De effecten en resultaten op pijn bij het staan en lopen waren gelijk bij de interventie- en controlegroep. Ook zijn gember en indomethacine even effectief bij verlichting van pijn, bleek uit de pijn-registraties tussen de twee groepen.(10)

Gember heeft een verdovend effect, waardoor het effectief ingezet kan worden als pijnstiller bij artrose. Dit komt door de werkzame stof shogaol. Dit zou sterker verdovend zijn dan de stof gingerol. Verhitting van gember zou een effect hebben op de concentratie van de werkzame stoffen; gingerol wordt verlaagd en shogaol wordt verhoogd.

Na onderzoek blijkt echter dat hier geen significant verschil in zit. Zowel rauwe als verhitte gember zijn significant even effectief als pijnstiller bij spier- en gewrichtspijn, zonder geobserveerde bijwerkingen.(11)

Kurkuma; veel therapeutische toepassingen

Kurkuma of geelwortel en haar eigenschappen wordt veel onderzocht en het onderzoekspectrum is erg breed bij dit kruid. In Ayurvedische en Chinese geneeskunde wordt kurkuma al duizenden jaren medicinaal ingezet bij de preventie en behandeling van, onder andere, ontsteking.(11, 12, 13, 14)

De potentiele therapeutische toepassingen van kurkuma zijn onderzocht ook bij kanker, anti-aging, endocriene-, immunologische-, gastro-intestinale- en hartziekten. Ook wordt er steeds meer data verzameld over de relatie tussen kurkuma en beroertes, Alzheimer, Parkinson, stress, stemmingsstoornissen en depressie.(12)

Onderzoek naar kurkuma toont ook aan dat zij even effectief is als diclofenac bij artrose. Curcuminoïden (verschillende werkzame stoffen in kurkuma) en diclofenac zijn onderzocht op het effect van cyclyoxygenase-2 reductie. In dit onderzoek uit 2012 kreeg de interventiegroep van 34 deelnemers driemaal daags 30 mg curcumine, demethoxycurcumine en bis-demethoxycurcumine.

De controlegroep à 39 deelnemers kreeg driemaal daags 25 mg diclofenac toegediend. Gedurende vier weken zijn de groepen behandeld en getest op COX-2 secretie door monocyten in de kniegewrichtsvloeistof. Bij beiden groepen was de COX-2 secretie significant gedaald, alleen is er bij de diclofenacgroep dyspepsie als bijwerking geobserveerd.(15)

Kruiden in combinatie

De kruiden duivelsklauw, kurkuma en bromelaïne zijn als trio effectief gebleken om verlichting te bieden bij gewrichtspijn door artrose. Dit bewijs is geleverd door Fransen artsen, die 42 patiënten twee maanden behandelden met deze combinatie. De deelnemers kregen driemaal daags een capsule met 300 mg duivelsklauw, 200 mg kurkuma en 150 mg bromelaïne.

Bij acute pijn mocht de dosis verdubbeld worden. Ondanks dat de artsen geen controlegroep hebben gebruikt, menen zij toch dat het effect klinisch relevant is. Dit omdat de deelnemers een behoorlijke pijnvermindering aangaven middels de ‘PASS’, de ‘ patient acceptable symptom state’. Dit is een graadmeter voor pijnintensiteit die de patiënten aanvaardbaar vinden. De deelnemers hadden nog pijn, maar verkeerden wel in ‘goede doen’.

De gebruikte kruiden zijn ook los van elkaar doeltreffend bij artrose. Duivelsklauw is een bekend middel bij rug- en gewrichtsklachten. Bromelaïne blijkt ook even effectief, en mogelijk veiliger, dan diclofenac. Kurkuma krijgt steeds meer naam als artrose remedie, vanwege wetenschappelijk bewijs voor haar werking als antioxidant en ontstekingsremmer.

Kruiden kunnen een goede keuze zijn bij artrose. Farmacologische artrosemedicatie geeft symptomatische verlichting en het risico op mogelijke bijwerkingen is sterk aanwezig. ‘Vele patiënten met artrose behoren tot de oudere leeftijdsklasse’ volgens de Franse artsen. ‘Net die mensen zijn gevoelig voor maagklachten en hartproblemen, die geassocieerd zijn met het gebruik van niet-steroïde ontstekingsremmers.'(16)

Commentaar NDN

Het is een mooie ontwikkeling dat kruiden meer wetenschappelijke ondersteuning krijgen om in te zetten bij artrose. Doorgaans geven zij minder bijwerkingen dan conventionele medicijnen en ze blijken dikwijls even effectief.

Toch is er in de praktijk voorzichtigheid geboden bij het gebruik van kruiden. Afgeraden wordt om zelf lukraak te suppleren. Laat u altijd adviseren door een deskundig natuurdietist of -arts. Een natuurdietist houdt rekening met uw constitutie en dosering van suppletie met het oog op overgevoeligheid en bijwerkingen.

Kruiden hebben een erg krachtige werking, wat bij degenen met een gevoeliger constitutie te prikkelend kan werken (denk daarbij aan de Ayurvedische Vata constitutie). Reacties lijkend op een allergie zijn niet ongewoon bij overdosering van kruiden. Zo’n zogenaamde ‘pseudo-allergie’ kan ontstaan door een verminderde afbraak van biogene amines.
Kruiden en biogene aminesBiogene amines kunnen in het lichaam gemaakt worden uit aminozuren, waarbij histamine de belangrijkste biogene amine is. Biogene amines in voedsel zijn histamine, tryptamine, cadaverine, putrescine, spermine en spermidine.

De gevoeligheid voor biogene amines kan voortkomen uit slijmvliesschade in de darm, de verminderde afbraak van biogene amines door enzymen (MAO en DAO enzymen) in de darm en het verminderde vermogen van de lever, door medicinale overbelasting, om via de methylering biogene amines af te voeren.

Er wordt verondersteld dat het gebruik van gestandaardiseerde kruiden eerder nadelige effecten kunnen geven dan suppletie in vol kruid. Gestandaardiseerde suppletie werkt een stuk krachtiger omdat het alleen de werkzame stof uit het kruid bevat.

Suppletie in vol kruid is daarentegen wat milder qua werking en daarnaast zijn alle bioactieve stoffen aanwezig in het kruid; dit geeft een synergetische werking wat beter te verdragen kan zijn voor het lichaam.
Krachtige kruiden bij artroseMaaike Soetermans, Natuurdietist

Literatuur en links

1) www.reumafonds.nl. Informatie voor doelgroepen. Patiënten. Vormen van reuma. Artrose. Over de ziekte. (2010-2014)

2) Ehrlich, S. Ginger overview (2008) VeriMed Healthcare Network. Indonesia Pharma Materials Management Club. Beschikbaar via: http://pmmc.or.id/news/health-news/125-ginger.html

3) Therkleson, T., Ginger compress therapy for adults with osteoarthritis. Journal of Advanced Nursing (2010) 66(10):2225-33

4) Funk, J.L., Frye, J.B., Oyarzo, J.N., Timmermann, B.N. Comparative effects of two gingerol-containing Ziniber officinale extracts on experimental rheumatoid arthritis. Journal of Natural Products (2009) 72(3):403-7

5) Srivastava, K.C., Mustafa, T. Ginger (Zingiber officinale) in rheumatism and musculoskeletal disorders. Medical Hypothesis (1992) 39(4):342-8

6) Srivastava, K.C., Mustafa, T. Ginger (Zingiber officinale) and rheumatic disorders. Medical Hypothesis (1989) 29(1):25-8

7) Backon, J. Ginger: inhibition of thromboxane synthetase and stimulation of prostacyclin: relevance for medicine and psychiatry. Medical Hypotheses (1989)20(3):271-8

8) Everts, B., Währborg, P., Hedner, T. COX-2-Specific inhibitors – The emergence of a new class of analgesic and anti-inflammatory drugs. Clinical Rheumatology (2000) 19(5):331-43

9) Drozdov, V., Kim, V., Tkachenko, E., Varvanina, G. Infuence of a specific ginger combination on gastropathy conditions in patients with osteoarthritis of the knee or hip. The Journal of Alternative and Complementary Medicine (2012) 18(6):583-8

10) Haghighi, A., Tavalaei, N., Owlia, M. Effects of ginger on primary knee osteoarthritis. Indian Journal of Rheumatology (2006) pp. 3-7

11) Black, D., Herring, M., Hurley, D., O’Connor, P. Ginger (Zingiber officinale) reduces muscle pain caused by eccentric ecercise. The Journal of Pain (2010). 2010: pp 894-903

12) Witkin, J.M., Li, X. Curcumin, an active constituent of the ancient medicinal herb Curcuma longa L.: Some uses and the establishment and biological basis of medical efficacy. CNS & Neurological Disorders Drug Target (2013)

13) Jurenka, J.S. Anti-inflammatory properties of curcumin, a major constituent of Curcuma longa: a review of preclinical and clinical research. Alternative Medicine Review: a journal of clinical therapeutic (2009) 14(2):141-53

14) Asher, G.N., Spelman, K. Clinical utility of curcumin extract. Alternative Therapy in Health and Medicine (2013) 19(2):20-2

15) Kertia N., Asdie A.H., Rochmah W., Marsetyawan. Ability of curcuminoid compared to diclofenac sodium in reducing the secretion of cyclooxygenase-2 enzyme by synovial fluid’s monocytes of patients with osteoarthritis. Acta Med Indones-Indones J Intern Med (2012)

16) Conrozier T, Mathieu P, Bonjean M et al. A complex of three natural anti-inflammatory agents provides relief of osteoarthritis pain. Altern Ther Health Med. 2014 Winter;20 Suppl 1:32-7
17) Naderi Z, Mozaffari-Khosravi H et al. Effect of ginger powder supplementation on nitric oxide and C-reactive protein in elderly knee osteoarthritis patients: A 12-week double-blind randomized placebo-controlled clinical trial. Journal of Traditional and Complementary Medicine. 2015;1e5