Skip to content
Kenniscentrum - sinds 2005 - met ruim 2000 artikelen over gezondheid!BEKIJK ALLE ONDERWERPEN

Collageen type II aan dieet toevoegen bij artrose

Collageen is het belangrijkste structurele eiwit in het bindweefsel van het lichaam. In totaal zijn er meer dan 20 verschillende typen collageen. Type 1 t/m 4 zijn het belangrijkste en meest voorkomend, waarvan type II het meest voor komt in gewrichten (knie, heup elleboog, pols, vinger).

Gewrichten worden het meest aangedaan door ontstekingen. Wetenschappelijk onderzoek (1) toont aan dat ongedenatureerd collageen type II pijn en zwelling kan verminderen bij ontstekingen. Bij artrose werkt het zelfs beter en sneller dan glucosamine/chondroitine.

Bij beschadiging aan het kraakbeen (bijvoorbeeld in gewrichten) reageert het immuunsysteem met een ontstekingsreactie. Houdt de ontsteking langer aan dan worden er antilichamen tegen collageen type II gevormd, wat een verwoestende uitwerking heeft op het gewrichtskraakbeen.

Werking van ongedenatureerd collageen type II

Orale inname van ongedenatureerd collageen type II geeft na contact met het immuunsysteem in de darmwand (de zogenaamde Peyerse plaques) een deactivatie van de afweercellen (T-cellen), waardoor processen geremd worden die collageenafbraak geeft in het gewrichtskraakbeen. Zo kan het gewrichtskraakbeen tot rust komen en een kans krijgen om te herstellen (2).

Met gemiddeld 10 mg per dag van ongedenatureerd collageen type II, kan de werking tot stand komen door beïnvloeding van het immuunsysteem (3). Na gemiddeld 42 dagen ziet men in studies een duidelijke vermindering van pijn, waaronder ochtendstijfheid, stijfheid na rust en pijn die erger wordt na beweging. Ook is er verbetering van bewegingscapaciteit van het gewricht (4).

Ook voor dieren (waaronder honden en paarden met artritis) ziet men na gemiddeld 90 dagen goede resultaten (5, 6, 7). (Ongedenatureerd) Collageen type II wordt gewonnen uit het borstbeen van kippen. De veiligheid is bevestigd en aangetoond in diverse studies. Een vereiste is dat het collageen vrij is van BSE (3, 9, 10).

Voor de werking is het belangrijk dat het collageen type II ongedenatureerd en gestabiliseerd is, want zo blijft de specifieke ruimtelijke structuur intact. Dit is essentieel voor de immuun-modulerende werking via het immuunsysteem in de darmwand (2).

Commentaar NDN

Artrose is een voortschrijdende aandoening waarbij de kwaliteit van het kraakbeen van gewrichten, met name de dragende zoals de knie en de heup, maar ook van de andere gewrichten, verminderd.

In de volksmond wordt artrose vaak in één adem genoemd met veroudering en slijtage, alsof degene die eraan lijdt oud en versleten is, maar dat is niet juist. Ook wekt een woord als slijtage de indruk dat er niets aan te doen is, maar ook dat is onjuist. Het kan op elke leeftijd optreden. De kans erop wordt wel groter naarmate men ouder wordt. Artrose kan echter ook bij jonge mensen voorkomen.

Voor de opbouw en herstel van het kraakbeen zijn de aminozuren belangrijk. Het kraakbeen heeft voor de opbouw vooral één ding nodig: zwavel. Heeft het lichaam te weinig zwavel ter beschikking, dan heeft het bij gezonde mensen een lange tijd geen negatieve gevolgen. Dit is anders bij artrose patiënten. Al aan het begin van artrose kan een tekort aan zwavel het herstel van het kraakbeenweefsel bemoeilijken.
Kraakbeen van gezonde mensen: drie keer zoveel zwavelStudies hebben aangetoond dat kraakbeen van gezonde mensen circa drie keer zoveel zwavel bevat als kraakbeen van patiënten met artrose. Daarom wordt ter stimulering van de lichaamseigen productie van zwavel de extra inname van het aminozuur methionine aangeraden.

Een ander probleem is dat veel medicijnen sulfaat binden, dus de zouten van zwavelzuur. Daarom is de vraag naar zwavel voor artrose patiënten bijzonder hoog. Uit methionine kan in combinatie met de B-vitaminen bijna alle zwavelachtige verbindingen worden gemaakt. Het aminozuur arginine is eveneens een essentiële factor voor de botopbouw omdat het de opbouw van collageen bevordert (15, 16, 17).

Methionine zit in dierlijke voedingsstoffen zoals: zuivelproducten, vlees, kip, vis, cottage cheese, ricotta en schaal en schelpdieren. Plantaardige bronnen zijn: noten, zaden, linzen, sojabonen en avocado.

Naast aminozuren zijn sommige vitaminen en mineralen belangrijk voor de gewrichten. Zo is vitamine C bij de lichaamseigen cortisol synthese betrokken. Cortisol remt de voor artrose typische ontstekingsprocessen in de gewrichten, en is daarnaast voor het herstel van kraakbeenstoffen belangrijk.
GewrichtsvoedingsstoffenVitamine B6 en magnesium zijn belangrijke gewrichtsvoedingsstoffen omdat ze een effectieve bescherming tegen vrije radicalen bieden. Vrije radicalen zijn agressieve verbindingen die bij verschillende stofwisselingsprocessen in het lichaam ontstaan. Ze vallen het gewrichtskraakbeen aan en kunnen zo de afbouw versnellen. Deze negatieve invloed van vrije radicalen laat zich ook door andere radicaalvangers zoals vitamine C, selenium of zink verminderen.

Het mineraal calcium is een fundamentele bouwstof voor alle botten. Hoogwaardige calciumleveranciers zijn onder andere melk en melkproducten zoals kaas of yoghurt. Een tekort is vrij zeldzaam. Belangrijk is dat het met de voeding opgenomen calcium ook optimaal benut wordt. Daarvoor is wederom vitamine D noodzakelijk. Hier is het risico op tekorten al veel hoger.
Collageen type II toevoegen aan het dieetDe afgelopen jaren hebben wetenschappers de mogelijkheid onderzocht of collageen type II mensen met gewrichtsontstekingen zou kunnen helpen de progressie van hun ziekte af te remmen of zelfs tot stilstand te brengen. Om deze theorie te toetsen, voegden onderzoekers van de Harvard Medical School gezuiverde collageen type II gedurende 3 maanden toe aan het dieet.

Het blijkt dat zuivere ongedenatureerd collageen type II suppletie duidelijk zwelling en gewrichtspijn doet verminderen. Sommige experts denken nu dat collageen type II ook zou kunnen helpen de degeneratie van gewrichten die optreedt bij gewrichtstraining te voorkomen. Zij suggereren dat door het toevoegen van collageen type II aan het dieet het inderdaad mogelijk kan zijn om gezondere gewrichten te krijgen.

Marijke de Waal Malefijt

Literatuur en links:

(1) David C. Crowley1, Francis C. Lau2, Prachi Sharma1, Malkanthi Evans1, Najla Guthrie1, Manashi Bagchi2, Debasis Bagchi2,3, Dipak K. Dey4, Siba P. Raychaudhuri. Safety and efficacy of undenatured type II collagen in the treatment of osteoarthritis of the knee: a clinical trial. Int J Med Sci 2009; 6(6):312-321. doi:10.7150/ijms.6.312
(2) Bagchi D1, Misner B, Bagchi M, Kothari SC, Downs BW, Fafard RD, Preuss HG. Effects of orally administered undenatured type II collagen against arthritic inflammatory diseases: a mechanistic exploration. Int J Clin Pharmacol Res. 2002;22(3-4):101-10.
(3) Barnett ML, Kremer JM, St Clair EW, et al. Treatment of rheumatoid arthritis with oral type II collagen. Results of a multicenter, double-blind, placebo-controlled trial. Arthritis Rheum. 1998 Feb;41(2):290-7.
(4) Trentham D, et al. Effects of Oral Administration of Type-II Collagen on Rheumatoid Arthritis. Science. 261:1727-1730, 1993.
(5) Barnett ML, Combitchi D, Trentham DE. A pilot trial of oral type II collagen in the treatment of juvenile rheumatoid arthritis. Arthritis Rheum. 1996 Apr;39(4):623-8.
(6) Gupta RC, Barnes M, Minniear J, et al. Pain reduction measured by ground force plate in arthritic dogs treated with type-II collagen. Presented at: Society of Toxicology 48th Annual Meeting; March 2009.
(7) D’Altilio M, Peal A, Alvey M, et al. Therapeutic efficacy and safety of undenatured type II collagen singly or in combination with glucosamine and chondroitin in arthritic dogs. Toxicol Mech Methods. 2007;17:189-196.
(8) Gupta RC, Canerdy TD, Skaggs P, et al. Therapeutic efficacy of undenatured type-II collagen (UC-II) in comparison to glucosamine and chondroitin in arthritic horses. JVet Pharmacol Ther. 2009 Dec;32(6):577-84.
(9) Deparle LA, Gupta RC, Canerdy TD, et al. Efficacy and safety of glycosylated undenatured type-II collagen (UC-II) in therapy of arthritic dogs. J Vet Pharmacol Ther. 2005 Aug;28(4):385-90.
(10) Marone PA, Lau FC, Gupta RC, et al. Safety and toxicological evaluation of undenatured type II collagen. Toxicol Mech Methods. 2010 May;20(4):175-89.
(11) Lugo JP, Saiyed ZM, Lau FC, Molina JP, Pakdaman MN, Shamie AN, Udani JK1. Undenatured type II collagen (UC-II®) for joint support: a randomized, double-blind, placebo-controlled study in healthy volunteers. J Int Soc Sports Nutr. 2013 Oct 24;10(1):48. doi: 10.1186/1550-2783-10-48.
(12) Park KS1, Park MJ, Cho ML, Kwok SK, Ju JH, Ko HJ, Park SH, Kim HY. Type II collagen oral tolerance; mechanism and role in collagen-induced arthritis and rheumatoid arthritis.
Mod Rheumatol. 2009;19(6):581-9. doi: 10.1007/s10165-009-0210-0. Epub 2009 Aug 21.
(13) Zhu P1, Li XY, Wang HK, Jia JF, Zheng ZH, Ding J, Fan CM. Oral administration of type-II collagen peptide 250-270 suppresses specific cellular and humoral immune response in collagen-induced arthritis. Clin Immunol. 2007 Jan;122(1):75-84. Epub 2006 Oct 11.
(14) Bagchi D1, Misner B, Bagchi M, Kothari SC, Downs BW, Fafard RD, Preuss HG. Effects of orally administered undenatured type II collagen against arthritic inflammatory diseases: a mechanistic exploration. Int J Clin Pharmacol Res. 2002;22(3-4):101-10.
(15) Miehlke, K. & Inderst, R. (2002) Osteoarthrosen – Welche Möglichkeiten bietet die Ernährung zur Gesunderhaltung der Knorpel/Knochenmatrix?, Erfahrungsheilkunde, Volume 12, (pp. 838-844)
(16) Ammann, P., Laib, A., Bonjour, J.-P., Meyer, J. M., Rüegsegger, P. & Rizzoli, R. (2002) Dietary essential aminoacid supplements increase the bone strength by influencing bone mass & bone microarchitecture in an isocaloric low-protein diet, Journal of Bone and Mineral Research, Volume 17, issue 7, (pp.1264-1272)
(17) Williams, J.Z., Abumrad, N. & Barbul, A. (2002) Effect of a Specialized Amino Acid Mixture on Human Collagen Deposition, Annals of Surgery, Volume 236, issue 3, (pp. 369–375)