Vetten en immuniteit

De algemeen verspreide mening dat alle vetten slecht zijn en dat vetten dik maken, heeft ervoor gezorgd dat overgewicht epidemisch is geworden. Dat komt omdat men zich sindsdien volpropte met geraffineerde koolhydraten en suiker” aldus voedingswetenschapper Dr. Willit. Hij staat niet alleen in deze mening. Een grote deskundige -in het bijzonder van feiten over vetten- is vetexpert en voedingsdeskundige Mary G. Enig. In haar boek ‘Feiten over vetten’ beschrijft ze technische moleculaire feiten over vetten, de invloed van vetten op het lichaam, de natuurlijke bronnen van vetten en een overzicht van aanbevelingen.

Zij zegt over vet: “Het idee dat verzadigd vet hartziekten veroorzaakt is volkomen verkeerd! Maar deze vetgedachte is door de vele campagnes zo diep in de hersenen van de mensen gestampt dat het moeilijk is hen te overtuigen van het tegendeel, tenzij ze er iets over willen lezen op diverse websites.”

Andere wetenschappelijke vetexperts bevestigen de bovengenoemde uitspraken. Enkele daarvan zijn Michael Gurr (prof en biochemicus in Oxford), George Mann (prof en biochemicus Vanderbilt universiteit), Michael Oliver (prof Wynn instituut voor metabolisch onderzoek Londen), Raymond Reiser (prof en biochemicus universiteit Texas), Paul Rosch (prof, medisch college New York).

Extra vierge oliën

Extra vierge is een term die vaak genoemd wordt bij olijfolie, maar er bestaat ook een extra vierge kokosolie en rode palmolie. Met ‘extra vierge’ wordt een vet of olie bedoeld die uitsluitend wordt verkregen door mechanische koude persing of extractie. Een echte gezonde olie heeft géén enkele chemische raffinage ondergaan. U kunt hierbij denken aan o.a. ontgeuren, bleken en zuiveren door middel van een oplosmiddel zoals hexaan.

Extra vierge kokosolie, rode palmolie, roomboter op brood en om in te bakken is een gezonde vetkeuze. Extra virgine olijfolie is de beste kwaliteit olijfolie. Het bevat een hoge concentratie aan onverzadigde vetzuren, polyfenolen en een aantal ander stoffen, die mogelijk een gezondheidsbevorderend effect hebben. Een aantal van deze stoffen is hittegevoelig en gaat dus verloren bij verhitten van deze olie.

Wanneer vetten verhit worden kunnen ze deels afgebroken of ge-oxideerd worden. Dit kan uiteindelijk resulteren in schadelijke stoffen. Vetten met een hoog percentage onverzadigde vetzuren zijn hier meer gevoelig voor dat vetten met meer verzadigde vetzuren. Olijfolie bevat nogal wat onverzadigde vetzuren en is dus meer geschikt voor éénmalige verhitting en niet voor langdurig gebruik als bijvoorbeeld frituurolie.

Het gebruik van extra virgine olijfolie voor bakken en braden wordt dus afgeraden. Maar niet omdat er giftige stoffen gevormd zouden worden, maar vooral omdat de gezondheidsbevorderende eigenschappen verloren gaan. Deze olie is dus meer geschikt voor dressings en andere toepassingen waarbij het niet verhit hoeft te worden.

Het onverhit gebruiken van diverse ongeraffineerde oliën (bijvoorbeeld koudgeperste lijnolie, walnootolie, pompoenpit olie) noodzakelijk voor een juiste verhouding tussen de omega 3-,6,- en 9 vetzuren. U kunt dit bijvoorbeeld door een salade verwerken of op het brood smeren of door biogarde, geitenkwark of sojayoghurt doen. Verder is het slikken van de juiste visolie-capsules nodig om het palet aan vetsoorten compleet te maken. Goede vetten zijn een weldaad voor het lichaam om allerlei processen gesmeerd te laten verlopen. Vermijd geharde vetten (gehydrogeneerd vet)
De meeste plantaardige oliën, in het bijzonder de uit zaden geperste oliën, kunnen niet op grote schaal voor bakken en braden worden gebruikt, tenzij ze worden omgezet van een vloeibare olie in een vast vet. Die speciale bewerking noemt met hydrogeneren. Vermijd zoveel mogelijk deze geharde vetten. Let daarbij goed op diverse verpakkingen, u leest daarop het woord ‘gehydrogeneerd’. Deze geharde vetten zitten bijna overal in zoals in pindakaas, koekjes, crackers, gebak, cake, donuts, chips, pizza’s etc..

Wat doen gezonde vetten?

Gezonde vetten hebben op heel veel lichaamsprocessen invloed. Enkele zijn:

• Gezonde vetten zijn noodzakelijk om de vetoplosbare vitaminen te kunnen opnemen, dit zijn vitamine A, D, E en K. Zo wordt bijvoorbeeld vitamine K in broccoli, spruitjes, kool en lycopeen in tomaten alléén opgenomen met een beetje vet. Zonder voldoende vitamine K wordt calcium niet opgeslagen in de botten en tanden.
• Ze zorgen voor de aanvoer van meer dan 600 voedingsstoffen zoals de diverse soorten carotenoïden, co enzymQ 10, alfa-liponzuur, inositol etc.
• Ze zorgen voor een verzadigingsgevoel. Dat is belangrijk, want waardoor krijgt u minder snel trek na de maaltijd.
• Ze geven minder bloedglucose-schommelingen, omdat ze de opname van suikers vertragen.
• Ze geven energie omdat ze de meest geconcentreerde opslagvorm van energie zijn. Uit elke gram opgeslagen vet haalt u twee maal zoveel energie dan uit elke gram opgeslagen eiwit of suiker.
• Ze geven bescherming tegen de kou omdat ze als beschermlaag onder de huid dienen als een isoleerlaag.
• Ze geven smaak aan de maaltijden.
• Ze geven libido omdat het zorgt voor de juiste oestrogeen en testosteronaanmaak.
• Ze zijn weerstandverhogend. Vooral het laurinezuur uit bijvoorbeeld kokos beschermt tegen virussen, bacteriën en schimmels.
• Ze geven minder depressie en andere psychologische problemen. Ze zijn goed tegen onvruchtbaarheid, huidproblemen, geheugen- en concentratieproblemen.
• Ze zijn nodig bij de aanmaak van vitamine D. Dit is o.a. van belang bij botontkalking (osteoporose). Maar er is nu ook bewezen dat dit voor MS en diverse kankersoorten (o.a prostaat) geldt.

Wat zijn dan wel ongezonde vetten?

1. 1. Alle geharde of gedeeltelijk geharde vetten (de essentiële vetzuren zijn erin vernietigd).
   2. Alle geraffineerde oliën (90% van alle supermarkt-olie dus).
   3. Alle reukloze (ontgeurde) oliën of vetten.
      Alle oliën rijk aan MOV’s (meervoudig onverzadigde vetzuren), die zijn verhit.
   4. Ranzig geworden vetten (ruiken zurig, muffig en prikkelen het neusslijmvlies).
   5. Alle oververhitte vetten.
   6. Saladedressings en mayonaisesoorten die gemaakt zijn van geraffineerde oliën. Vaak hebben ze ook nog schadelijke additieven (E-nummers en MSG ).
   7. Bijna alle margarines omdat hun basis bijna altijd geraffineerde en vaak ook geharde vetten zijn.
   8. Alle oliën die verpakt zijn in plastic flessen. En alle oliën die in helder doorschijnend glas zitten, dus niet verpakt zijn in donkerbruin of groen glas.
   9. Geoxideerde vetten en oliën die door polymerisatie een voor het lichaam storende moleculaire structuur hebben gekregen waarmee het niets kan doen en omdat het giftige componenten bevat. Dit zijn meestal oliën die lang hebben opengestaan of werden blootgesteld aan warmte en licht. U herkent dit doordat die olie zurig of muffig ruikt. Vaak prikkelt het uw neusslijmvlies wanneer u uw neus boven de fles houdt.

Vermijd misbaksels als transvetzuren

Transvetten of transvetzuren zijn vetten die door chemische processen in de fabriek hard zijn gemaakt. Dit kan door nikkel, platina, aluminium of koper als katalysator toe te voegen. Transvetzuren kunnen ook die ontstaan door de vetten op te hoge temperaturen (150 tot 200 graden) te verhitten (bijvoorbeeld bij frituren). Door dergelijke gekunstelde behandelingen ontstaan ‘transvetzuren’ met een structuur die in de natuur niét voorkomt.
In de natuur komen dubbele bindingen voor in de zogeheten ‘cis-structuur’. Dat is een structuur waarbij aan weerskanten van een dubbele binding de waterstofatomen aan dezelfde kant staan (alsof het vangarmpjes zijn). Bij transvetzuren staan deze waterstofatomen aan de tegenovergestelde kant. Eet u deze ‘misbaksels’ dan kunnen ze helaas deel gaan uitmaken van de cellen en dan cellulaire functies verstoren. Ze ondermijnen namelijk de integriteit van de celmembranen, mede omdat ze niet herkend worden door het lichaam. Een gevolg kan zijn dat diverse omzettingen dan stroever verlopen en dat geeft uiteindelijk een langzame zelfmoord van celstructuren.
Bijwerkingen van transvetzuren Enkele ernstige bijwerkingen van transvetzuren die Mary Enig noemt in haar boek zijn:

• Ze geven een grotere kans op allergieën (waardoor o.a. astma tot ontwikkeling kan komen
• Ze verhogen de insuline in het bloed (waardoor o.a. insulineresistentie kan ontstaan)
• Ze verminderen de immuniteit (verlaging B-cellen en verhoging T-cellen)
• Ze ontregelen de prostaglandinesynthese (een soort hormoonsysteem) (geeft o.a. PMS en menopauzale klachten, eczeem)
• Ze bedreigen de normale werking van de geslachtshormonen en kunnen onvruchtbaarheid geven voor mannen en vrouwen.
• Ze verhogen de kans op hart- en vaatziekten doordat ze de ongunstige LDL cholesterol verhogen, de bloedplaatsjes worden ‘kleveriger’, verhogen de risicofactor Lp(a).
• Ze dragen bij tot afname van gezichtsscherpte
• Ze verminderen de moedermelkproductie en de kwaliteit van de moedermelk
• Ze veroorzaken een lager geboortegewicht
• Ze doen groeistoornissen ontstaan bij jonge kinderen
• Ze geven meer kans op ADHD, Alzheimer, Parkinson, depressiviteit omdat ze de prikkeloverdracht van het zenuwstelsel negatief beïnvloeden
• Ze geven grotere kans op ontstekingen (via CRP waarde in het bloed te merken)

Kortom: genoeg redenen om goede vetten dágelijks te eten!