Bij het reguleren van de schildklierhormoonhuishouding zijn er verschillende hormonen betrokken,…
Onze luide wereld maakt ons ziek
Geluidsoverlast kan gezondheid schaden. Daarom zijn er regels en geluidsnormen. Bijvoorbeeld voor verkeer, luchthavens, evenementen en het spoor. De regels voor geluid van horeca, evenementen en bepaalde voertuigen, gebouwen en machines zijn afhankelijk van de situatie. Overheden en bedrijven brengen de geluidsbelasting regelmatig in kaart. Maar of er echt sprake is van een goede handhaving van geluidsnormen is de vraag.
Grote internationale festivals passen niet meer in Nederland
Handhaaf eindelijk eens de wet tegen geluidoverlast, schrijft Birgit Verstappen, lid van actiegroep ‘Mag het geluid wat zachter aub’ in Trouw. Geluidsoverlast voor de omgeving wordt door de hinderwetgeving aan banden gelegd. Althans, dat is de bedoeling. Maar wat als metingen zeggen dat het geluid binnen de wettelijk norm blijft en mensen desondanks blijven herhalen dat ze veel hinder ervaren?
Het festivalseizoen beperkt zich ook al lang niet meer tot de zomer. In december zijn er al festivals in de open lucht. Doordat gemeenten niet samenwerken, maar elk hun eigen beleid voeren, ervaren mensen overlast van festivals in eigen gemeente én van de omringende gemeenten. Geluid houdt zich niet aan gemeentegrenzen, aldus Verstappen. Menigeen haakt murw af in het labyrint van wet- en regelgeving en ontvlucht huis en haard tijdens festivaldagen. De geluidshinder, de schadelijke effecten op woongenot en gezondheid: zij duren voort.
Geluidsoverlast is een gezondheidsrisico
We willen onze blootstelling zoveel mogelijk verminderen, zoals door het dragen van oordopjes of het investeren in geluidsisolatie, maar dat is voor velen die in de meest lawaaiige gebieden wonen niet afdoende. Het is niet correct de verantwoordelijkheid voor het oplossen van de blootstelling aan lawaai bij de individuele mens neer te leggen.
Ahmed Tawakol, universitair hoofddocent geneeskunde aan het Massachusetts General Hospital, en Michael Osborne, een HMS-instructeur geneeskunde aan het Mass General, hebben geavanceerde PET-scans gebruikt om aan te tonen dat transportgeluid geassocieerd is met verhoogde activiteit van de amygdala ten opzichte van regulerende corticale gebieden. Amygdala-activiteit kan stressroutes veroorzaken, waaronder ontstekingen, die kunnen leiden tot hart- en stofwisselingsziekten. Deelnemers met een hogere verhouding tussen amygdalaire en corticale activiteit hadden meer risico op nadelige uitkomsten tijdens de follow-up. Het verband bleef bestaan, zelfs nadat rekening werd gehouden met andere ziekterisicofactoren.
Kan lawaai je ziek maken?
Absoluut. Het is bekend dat acute harde geluiden het gehoor kunnen beschadigen, uw slaap kunnen verstoren, de bloeddruk en het stressniveau kunnen verhogen en hoofdpijn kunnen veroorzaken. Maar een constant, laag geluidsniveau kan ook problemen veroorzaken.
Een laag kantoorgeluid kan ook de stresshormoonspiegels verhogen. Toen onderzoekers van Cornell University vrouwen bestudeerden die op kantoren werkten, ontdekten ze dat de stressniveaus het hoogst waren onder degenen die werden blootgesteld aan gesprekken, typen en rinkelende telefoons. Verhoogde stresshormonen kunnen uiteindelijk leiden tot hoge bloeddruk, hoog cholesterolgehalte, hartaandoeningen en verminderde immuniteit.
Maagklachten kunnen ontstaan als reactie op de ‘witte ruis’ van de computerservers op de werkplek, en drukgolven geproduceerd door laagfrequent geluid kunnen misselijkheid en hartkloppingen veroorzaken. Interessant is te weten dat het woord ‘lawaai’ is afgeleid van het Latijnse woord ‘misselijkheid’, wat zeeziekte betekent.
Als je het gevoel hebt dat het lawaai van het dagelijkse leven je chagrijnig maakt, dan is dat waarschijnlijk omdat het zo is. Erger nog: de kans is reëel dat je er ziek van wordt. Te veel lawaai kan veel meer schade aanrichten dan alleen aan onze oren. Onze oren vangen geluid op, maar we horen met onze hersenen.
Lawaai als een prominente milieudeterminant van de volksgezondheid
De erkenning van blootstelling aan lawaai als een prominente milieudeterminant van de volksgezondheid is aanzienlijk toegenomen. Hoewel de afgelopen jaren een schat aan bewijsmateriaal is opgeleverd dat blootstelling aan omgevingsgeluid voornamelijk in verband brengt met cardiovasculaire aandoeningen, blijft het inzicht in de schadelijke effecten van lawaai op de hersenen en de gevolgen voor de geestelijke gezondheid beperkt.
Ondanks dat het een opkomend onderzoeksgebied is, bevestigt een toenemend aantal overtuigende onderzoeken en overtuigende bevindingen dat blootstelling aan lawaai, vooral afkomstig van bronnen zoals verkeer, potentieel invloed kan hebben op het centrale zenuwstelsel. Deze schadelijke gevolgen van lawaai vergroten de vatbaarheid voor psychische aandoeningen zoals depressie, angst, zelfmoord en gedragsproblemen bij kinderen en adolescenten.
Vanuit een mechanistisch perspectief suggereren verschillende onderzoeken directe ongunstige fenotypische veranderingen in hersenweefsel door ruis (bijv. neuro-inflammatie, cerebrale oxidatieve stress), naast feedbacksignalering door schade aan organen op afstand, ontregelde immuuncellen en verstoorde circadiane ritmes, die gezamenlijk kunnen bijdragen aan het ontstaan van veranderingen in het hersenweefsel en geluidsafhankelijke verslechtering van de geestelijke gezondheid.
In een beknopte overzicht, waarin blootstelling aan lawaai wordt gekoppeld aan resultaten op het gebied van de geestelijke gezondheid, wordt geprobeerd hiaten in het onderzoek op te vullen door de huidige bevindingen uit onderzoeken waarbij zowel mensen als dieren betrokken zijn, te beoordelen.[2]
Het lawaai/stress-concept
Het verband tussen blootstelling aan lawaai en nadelige gevolgen voor de geestelijke gezondheid impliceert een complex samenspel van psychologische en gedragsmatige mechanismen. In overeenstemming met het lawaai/stress-concept ontwikkeld door Wolfgang Babisch zijn er twee hoofdroutes waarlangs blootstelling aan lawaai nadelige gevolgen voor de gezondheid veroorzaakt.
Het zogenaamde ‘directe pad’ , d.w.z. blootstelling aan extreem hoge decibelniveaus (>100 dB(A)) die directe schade aan de gehoororganen veroorzaken, en het zogenaamde ‘indirecte pad’ dat verband houdt met de blootstelling aan lagere decibelniveaus in het bereik van 50–70 dB(A) die de dagelijkse activiteiten, slaap en communicatie belemmeren. Slaapstoornissen houden sterk verband met geestelijke gezondheidsproblemen, waaronder angst en depressie.
Dit lagere decibelgeluid leidt tot sympathische en endocriene activering en verschillende cognitieve en emotionele stressreacties, waaronder ergernis, depressieve toestanden en mentale stress die worden gekenmerkt door verhoogde stresshormoonspiegels en activering van het sympathische zenuwstelsel. Lawaaihinder, gekenmerkt door gevoelens van ongenoegen en ongemak, kan bijdragen aan verhoogde stressniveaus en de ontwikkeling of verergering van psychische problemen.
Deze door lawaai veroorzaakte pathofysiologische cascade bevordert niet alleen de ontwikkeling en progressie van psychische aandoeningen, maar ook van cardiovasculaire risicofactoren en hart- en vaatziekten. Belangrijk is dat chronische mentale stress op zichzelf een bekende risicofactor is voor zowel de fysieke als de mentale gezondheid. Zo veroorzaakt acute nachtelijke blootstelling aan vliegtuiglawaai takotsubo-cardiomyopathie, ook bekend als het gebroken-hart-syndroom, een aandoening die wordt veroorzaakt door emotionele stress en overmatige afgifte van stresshormonen.
Over het algemeen kan chronische geluidshinder/stress de kwetsbaarheid voor stress vergroten, wat leidt tot een verminderde stressbestendigheid en een verminderd copingvermogen. Bovendien kan blootstelling aan lawaai onaangepaste coping-stijlen bevorderen, zoals blijkt uit recente onderzoeken die aantonen dat blootstelling aan verkeerslawaai geassocieerd is met een toename van roken, alcoholgebruik en sedentair gedrag, wat allemaal de kwetsbaarheid voor psychische aandoeningen kan vergroten.
Aangeleerde hulpeloosheid, gekenmerkt door passieve berusting als gevolg van een waargenomen gebrek aan controle, komt vaak voort uit chronische blootstelling aan onbeheersbare stressoren. Deze blootstellingen veroorzaken een aanhoudende stressreactie, beïnvloeden cognitieve processen en leiden tot de overtuiging dat een stresssituatie onveranderlijk is, wat de kwetsbaarheid voor geestelijke gezondheidsproblemen kan vergroten.
Recent onderzoek suggereert dat er sprake is van aangeleerde hulpeloosheid als het gaat om de nadelige gevolgen voor de geestelijke gezondheid van blootstelling aan lawaai [ 2 ].
Stressreactiepaden door lawaai
Door lawaai geïnduceerde stressreacties activeren de hypothalamus-hypofyse-bijnier (HPA)-as en het sympathische zenuwstelsel (SZS). De stressreactie wordt geactiveerd wanneer de hypothalamus corticotropine-releasing hormoon (CRH) en arginine vasopressine (AVP) afgeeft in de hypofyse, waardoor de afgifte van adrenocorticotroop hormoon (ACTH) in de bloedsomloop verder wordt gestimuleerd.
ACTH signaleert vervolgens de bijnierschors om glucocorticoïden vrij te geven en de SNS signaleert het bijniermerg om catecholamines vrij te geven. De overstimulatie van het SZS onderdrukt het vermogen van glucocorticoïden om de ontstekingsreactie te moduleren, wat resulteert in de afgifte van pro-inflammatoire cytokines.
Op dezelfde manier leidt chronische stress en de overproductie van glucocorticoïden tot neerwaartse regulatie van hun receptoren in immuuncellen, met als gevolg een verlies van het vermogen van glucocorticoïden om de activering van ontstekingsroutes te onderdrukken, bijvoorbeeld de afgifte van cytokines, een aandoening die ‘cortisolresistentie’ wordt genoemd.
De afgifte van pro-inflammatoire cytokinen wordt grotendeels gemoduleerd door de activering van de transcriptiefactor nucleaire factor kappa-lichte keten-versterker van geactiveerde B-cellen (NF-KB). De ontstekingstoestand kan bijdragen aan het in stand houden van de angst- en stressreactie door de activiteit te moduleren van de hersengebieden die betrokken zijn bij angst, zoals de amygdala, hippocampus, insula, prefrontale cortex (mPFC) en de anterieure cingulaire cortex (dACC).
Deze systemische ontstekingsreactie kan op zijn beurt de neuro-inflammatie verergeren. Pro-inflammatoire cytokines, zoals interleukinen 1β/1α/6 (IL-1β, IL-1α, IL-6) en tumornecrosefactor-alfa (TNFα), kunnen de bloed-hersenbarrière niet binnendringen, maar kunnen ontstekingsreacties in de circumventriculaire bloedvaten en organen veroorzaken.
Microglia en astrocyten worden geactiveerd en verspreiden de neuro-inflammatie verder door het vrijkomen van pro-inflammatoire cytokines. Geactiveerde immuuncellen in de hersenen kunnen de bloed-hersenbarrière verstoren en leiden tot een verdere instroom van circulerende pro-inflammatoire cytokines in de hersenen. [2]
Door externe stress (lawaai) wordt de amygdala hyperactief
Een ander belangrijk hersengebied dat geassocieerd wordt met angst en depressie is de amygdala. Tijdens omstandigheden van externe stress kan de amygdala hyperactief worden, waardoor de gevoeligheid voor omgevingsstimuli toeneemt. De toename van de activiteit van de amygdala is zowel een bron van neuro-inflammatie en verhoogt de gevoeligheid voor systemische ontsteking.
Oxidatieve stress en ontsteking zijn vrijwel onlosmakelijk met elkaar verbonden in een zieke toestand, omdat neuro-inflammatie gepaard gaat met oxidatieve stress in het hersenweefsel. Het vrijkomen van reactieve zuurstofsoorten (ROS) is een alomtegenwoordig verdedigingsmechanisme voor alle aanwezige immuuncellen.
Neuronaal weefsel is gevoeliger voor oxidatieve stress, omdat neuronen membranen hebben die rijk zijn aan meervoudig onverzadigde vetten, waardoor ze gevoelig zijn voor lipidenoxidatie. Bovendien zijn dopamine, noradrenaline en serotonine gevoelig voor auto-oxidatie, waardoor de synaptische signalering wordt belemmerd. Zenuwweefsel mist ook veel antioxiderende afweermechanismen die beschikbaar zijn voor andere weefsels. [2]
Toekomstige onderzoeksbehoeften
Duidelijk blijkt uit rapporten van de WHO en het EEA dat omgevingsstressoren zoals lawaai substantiële en aanhoudende gevolgen hebben voor grote delen van de bevolking. Sommige directe ongunstige fenotypische veranderingen in hersenweefsel door ruis (bijv. neuro-inflammatie, cerebrale oxidatieve stress), feedbacksignalering door schade aan organen op afstand, ontregelde immuuncellen en een verstoorde circadiane klok kunnen ook een belangrijke rol spelen bij de ruisafhankelijke verslechtering van de geestelijke gezondheid.
Lees nog meer hier.
Geluid: nuttig en aangenaam, maar ook regelmatig ongewenst.
Lawaaidoofheid en magnesium
Akoestisch trauma is een van de belangrijkste oorzaken van lawaaidoofheid, oorsuizen (tinnitus) en overgevoeligheid voor geluid. Gehoorverlies kan definitief of tijdelijk zijn, dit laatste indien de stereocilia nog niet onherstelbaar beschadigd zijn. Akoestisch trauma resulteert niet alleen in directe mechanische beschadiging maar ook in indirecte metabole processen.
Blootstelling aan lawaai heeft vaatvernauwing en zuurstoftekort in het slakkenhuis van het oor tot gevolg. Vaatvernauwing leidt tot oxidatieve stress en het afsterven van neuronen door een overmaat aan glutamaat. Bij blootstelling aan lawaai zijn de trilhaartjes in het oor overactief, waardoor grote hoeveelheden glutamaat in de synapsen van het binnenoor vrijkomen (Sendowski, 2006). Hierdoor worden de NMDA-receptoren overprikkeld.
Blootstelling aan lawaai veroorzaakt een magnesiumtekort in het lichaam en magnesiumsuppletie blijkt effectief bij het behandelen en voorkomen van lawaaidoofheid. Het slakkenhuis wordt beschermd doordat magnesium ter plaatse zenuwbeschermend en vaatverwijdend werkt. Magnesium gaat het afsterven van neuronen door een overmaat aan glutamaat tegen (glutamaat-antagonisme) (Sendowski, 2006).
Diverse studies bevestigen het therapeutische effect van magnesium bij gehoorbeschadiging en oorsuizen (Abaamrane, 2009; Sendowski, 2006; Scheibe, 2001).
Lees nog meer over magnesium hier: Magnesium onder de loep.
Antioxidanten en therapeutische effecten tegen geluid
Door veranderingen in het immuunsysteem die ook door lawaai worden veroorzaakt, wordt vooral de nadruk gelegd op de preventie en behandeling van lawaai. Gezien de extra-cochleaire schade van immuunsubstanties veroorzaakt door geluid, is het bekend dat antioxidanten momenteel een van de effectieve therapeutische middelen zijn. Bovendien vertonen andere antioxidanten ook vergelijkbare therapeutische effecten tegen geluid, zoals vitamine A of E (tocoferolen) en α-liponzuur (Front Immunol. 2020; The Immune System Can Hear Noise. Andi Zhang et al.)
Relatie tussen voeding en het gehoorsysteem
Voeding is van fundamenteel belang voor de gezondheid, maar zelden leert men over de relatie tussen voeding en het gehoorsysteem. Voeding en gehoorvermogen zijn feitelijk met elkaar verbonden. Uit nieuw onderzoek blijkt echter dat bepaalde voedingspatronen uw risico op het ontwikkelen van gehoorverlies daadwerkelijk kunnen verminderen of vergroten.
In 2 jaar durende dieetstudie, in een onderzoek van Brigham and Women’s Hospital werd 22 jaar lang de gehoorgezondheid van ruim 70.000 vrouwen met verschillende diëten gevolgd. Deze diëten omvatten het Alternatieve Mediterrane Dieet (AMED), Dietary Approaches to Shop Hypertension (DASH) en Alternative Healthy Eating Index-2010 (AHEI-2010).
Deze diëten geven de voorkeur aan fruit, groenten, zaden, noten, peulvruchten, volle granen, zeevruchten, gevogelte en magere zuivelproducten. Alle drie adviseren ze ook om voedingsmiddelen met een hoog natrium- (zout) en LDL-cholesterol (low-density lipoproteïne) te beperken, ook de inname van rood vlees, bewerkte voedingsmiddelen en suikerhoudende dranken te mijden.
Bronnen:
[1] Airplane noise exposure may increase risk of chronic disease. June 3, 2024. Boston University School of Public Health. https://www.sciencedaily.com/releases/2024/06/240603172239.htm
[2] Noise and mental health: evidence, mechanisms, and consequences. Nature 26 January 2024. https://www.nature.com/articles/s41370-024-00642-5
Nog meer interessante studies over lawaai en gezondheidsrisico’s
Burden of disease from environmental noise: quantification of healthy life years lost in Europe: World Health Organization; 2011
Noise: European Environment Agency; 2023
Hahad O, Prochaska JH, Daiber A, Muenzel T. Environmental noise-induced effects on stress hormones, oxidative stress, and vascular dysfunction: key factors in the relationship between cerebrocardiovascular and psychological disorders. Oxid Med Cell Longev. 2019;2019:4623109.
Hahad O, Bayo Jimenez MT, Kuntic M, Frenis K, Steven S, Daiber A, et al. Cerebral consequences of environmental noise exposure. Environ Int. 2022;165:107306.
Alvaro PK, Roberts RM, Harris JK. A systematic review assessing bidirectionality between sleep disturbances, anxiety, and depression. Sleep. 2013;36:1059–68.
Schneiderman N, Ironson G, Siegel SD. Stress and health: psychological, behavioral, and biological determinants. Annu Rev Clin Psychol. 2005;1:607–28.
Munzel T, Knorr M, Schmidt F, von Bardeleben S, Gori T, Schulz E. Airborne disease: a case of a Takotsubo cardiomyopathie as a consequence of nighttime aircraft noise exposure. Eur Heart J. 2016;37:2844.
Roswall N, Ammitzboll G, Christensen JS, Raaschou-Nielsen O, Jensen SS, Tjonneland A, et al. Residential exposure to traffic noise and leisure-time sports—A population-based study. Int J Hyg Environ Health. 2017;220:1006–13.
Roswall N, Christensen JS, Bidstrup PE, Raaschou-Nielsen O, Jensen SS, Tjonneland A, et al. Associations between residential traffic noise exposure and smoking habits and alcohol consumption-A population-based study. Environ Pollut. 2018;236:983–91.
Foraster M, Eze IC, Vienneau D, Brink M, Cajochen C, Caviezel S, et al. Long-term transportation noise annoyance is associated with subsequent lower levels of physical activity. Environ Int. 2016;91:341–9.
Dohmen M, Braat-Eggen E, Kemperman A, Hornikx M. The effects of noise on cognitive performance and helplessness in childhood: a review. Int J Environ Res Public Health. 2022;20:288.
Jafari Z, Kolb BE, Mohajerani MH. Chronic traffic noise stress accelerates brain impairment and cognitive decline in mice. Exp Neurol. 2018;308:1–12.
Jafari Z, Faraji J, Mirza Agha B, Metz GAS, Kolb BE, Mohajerani MH. The adverse effects of auditory stress on mouse uterus receptivity and behaviour. Sci Rep. 2017;7:4720.
Cheng Y, Wang X, Yu Y, Gu J, Zhao M, Fu Q, et al. Noise induced depression-like behavior, neuroinflammation and synaptic plasticity impairments: the protective effects of luteolin. Neurochem Res. 2022;47:3318–30.
Salehpour F, Mahmoudi J, Farajdokht F, Eyvazzadeh N. Noise stress impairs social interaction in adult male mice: role of oxidative stress and neuroendocrine markers. Crescent J Med Biol. 2018;5:272–8.
Manikandan S, Padma MK, Srikumar R, Jeya Parthasarathy N, Muthuvel A, Sheela Devi R. Effects of chronic noise stress on spatial memory of rats in relation to neuronal dendritic alteration and free radical-imbalance in hippocampus and medial prefrontal cortex. Neurosci Lett. 2006;399:17–22.
Said MA, El-Gohary OA. Effect of noise stress on cardiovascular system in adult male albino rat: implication of stress hormones, endothelial dysfunction and oxidative stress. Gen Physiol Biophys. 2016;35:371–7.
Singewald N, Kouvelas D, Mostafa A, Sinner C, Philippu A. Release of glutamate and GABA in the amygdala of conscious rats by acute stress and baroreceptor activation: differences between SHR and WKY rats. Brain Res. 2000;864:138–41.
Kroller-Schon S, Daiber A, Steven S, Oelze M, Frenis K, Kalinovic S, et al. Crucial role for Nox2 and sleep deprivation in aircraft noise-induced vascular and cerebral oxidative stress, inflammation, and gene regulation. Eur Heart J. 2018;39:3528–39.
Daiber A, Frenis K, Kuntic M, Li H, Wolf E, Kilgallen AB, et al. Redox regulatory changes of circadian rhythm by the environmental risk factors traffic noise and air pollution. Antioxid Redox Signal. 2022;37:679–703.
Eze IC, Imboden M, Foraster M, Schaffner E, Kumar A, Vienneau D, et al. Exposure to night-time traffic noise, melatonin-regulating gene variants and change in glycemia in adults. Int J Environ Res Public Health. 2017;14:1492.
Munzel T, Kroller-Schon S, Oelze M, Gori T, Schmidt FP, Steven S, et al. Adverse cardiovascular effects of traffic noise with a focus on nighttime noise and the new WHO noise guidelines. Annu Rev Public Health. 2020;41:309–28.
Kuntic M, Kuntic I, Krishnankutty R, Gericke A, Oelze M, Junglas T, et al. Co-exposure to urban particulate matter and aircraft noise adversely impacts the cerebro-pulmonary-cardiovascular axis in mice. Redox Biol. 2023;59:102580.
Penninx BW, Pine DS, Holmes EA, Reif A. Anxiety disorders. Lancet. 2021;397:914–27.
Ulrich-Lai YM, Herman JP. Neural regulation of endocrine and autonomic stress responses. Nat Rev Neurosci. 2009;10:397–409.
Munzel T, Sorensen M, Daiber A. Transportation noise pollution and cardiovascular disease. Nat Rev Cardiol. 2021;18:619–36.
Hu P, Lu Y, Pan BX, Zhang WH. New insights into the pivotal role of the amygdala in inflammation-related depression and anxiety disorder. Int J Mol Sci. 2022;23:11076.
Vashist SK, Schneider EM. Depression: an insight and need for personalized psychological stress monitoring and management. J Basic Appl Sci. 2014;10:177–82.
Zhuang X, Zhan B, Jia Y, Li C, Wu N, Zhao M, et al. IL-33 in the basolateral amygdala integrates neuroinflammation into anxiogenic circuits via modulating BDNF expression. Brain Behav Immun. 2022;102:98–109.
Michopoulos V, Powers A, Gillespie CF, Ressler KJ, Jovanovic T. Inflammation in fear- and anxiety-based disorders: PTSD, GAD, and beyond. Neuropsychopharmacology. 2017;42:254–70.
Hoogland IC, Houbolt C, van Westerloo DJ, van Gool WA, van de Beek D. Systemic inflammation and microglial activation: systematic review of animal experiments. J Neuroinflammation. 2015;12:114.
Konsman JP, Parnet P, Dantzer R. Cytokine-induced sickness behaviour: mechanisms and implications. Trends Neurosci. 2002;25:154–9.
Beurel E, Toups M, Nemeroff CB. The bidirectional relationship of depression and inflammation: double trouble. Neuron. 2020;107:234–56.
Galea I. The blood-brain barrier in systemic infection and inflammation. Cell Mol Immunol. 2021;18:2489–501.
Yang TT, Simmons AN, Matthews SC, Tapert SF, Frank GK, Max JE, et al. Adolescents with major depression demonstrate increased amygdala activation. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 2010;49:42–51.
van den Bulk BG, Meens PH, van Lang ND, de Voogd EL, van der Wee NJ, Rombouts SA, et al. Amygdala activation during emotional face processing in adolescents with affective disorders: the role of underlying depression and anxiety symptoms. Front Hum Neurosci. 2014;8:393.
Zhang WH, Zhang JY, Holmes A, Pan BX. Amygdala circuit substrates for stress adaptation and adversity. Biol Psychiatry. 2021;89:847–56.
Inagaki TK, Muscatell KA, Irwin MR, Cole SW, Eisenberger NI. Inflammation selectively enhances amygdala activity to socially threatening images. Neuroimage. 2012;59:3222–6.
Harrison NA, Brydon L, Walker C, Gray MA, Steptoe A, Critchley HD. Inflammation causes mood changes through alterations in subgenual cingulate activity and mesolimbic connectivity. Biol Psychiatry. 2009;66:407–14.
Bouayed J, Rammal H, Soulimani R. Oxidative stress and anxiety: relationship and cellular pathways. Oxid Med Cell Longev. 2009;2:63–7.
Fedoce ADG, Ferreira F, Bota RG, Bonet-Costa V, Sun PY, Davies KJA. The role of oxidative stress in anxiety disorder: cause or consequence? Free Radic Res. 2018;52:737–50.
Friedman J. Why Is the Nervous System Vulnerable to Oxidative Stress? In: Gadoth N, Göbel HH, editors. Oxidative Stress and Free Radical Damage in Neurology. Totowa, NJ: Humana Press. 2011;19-27.
Cobley JN, Fiorello ML, Bailey DM. 13 reasons why the brain is susceptible to oxidative stress. Redox Biol. 2018;15:490–503.
Salim S. Oxidative stress and the central nervous system. J Pharm Exp Ther. 2017;360:201–5.
Dzhambov AM, Lercher P. Road traffic noise exposure and depression/anxiety: an updated systematic review and meta-analysis. Int J Environ Res Public Health. 2019;16:4134.
Hegewald J, Schubert M, Freiberg A, Romero Starke K, Augustin F, Riedel-Heller SG, et al. Traffic noise and mental health: a systematic review and meta-analysis. Int J Environ Res Public Health. 2020;17:6175.
Lan Y, Roberts H, Kwan MP, Helbich M. Transportation noise exposure and anxiety: a systematic review and meta-analysis. Environ Res. 2020;191:110118.
Generaal E, Timmermans EJ, Dekkers JEC, Smit JH, Penninx B. Not urbanization level but socioeconomic, physical and social neighbourhood characteristics are associated with presence and severity of depressive and anxiety disorders. Psychol Med. 2019;49:149–61.
Seidler A, Hegewald J, Seidler AL, Schubert M, Wagner M, Droge P, et al. Association between aircraft, road and railway traffic noise and depression in a large case-control study based on secondary data. Environ Res. 2017;152:263–71.
Hao G, Zuo L, Xiong P, Chen L, Liang X, Jing C. Associations of PM2.5 and road traffic noise with mental health: Evidence from UK Biobank. Environ Res. 2022;207:112221.
Eze IC, Foraster M, Schaffner E, Vienneau D, Pieren R, Imboden M, et al. Incidence of depression in relation to transportation noise exposure and noise annoyance in the SAPALDIA study. Environ Int. 2020;144:106014.
He S, Smargiassi A, Low N, Bilodeau-Bertrand M, Ayoub A, Auger N. Residential noise exposure and the longitudinal risk of hospitalization for depression after pregnancy: Postpartum and beyond. Environ Res. 2019;170:26–32.
Park M, Nari F, Jeong W, Park EC, Jang SI. Association between occupational noise and vibration and anxiety in the South Korean working population: a cross-sectional study. J Occup Med Toxicol. 2022;17:1.
Tzivian L, Soppa V, Winkler A, Hennig F, Weimar C, Moebus S, et al. The role of depressive symptoms within the association of long-term exposure to indoor and outdoor traffic noise and cognitive function—Results from the Heinz Nixdorf Recall study. Int J Hyg Environ Health. 2020;230:113570.
Okokon EO, Yli-Tuomi T, Turunen AW, Tiittanen P, Juutilainen J, Lanki T. Traffic noise, noise annoyance and psychotropic medication use. Environ Int. 2018;119:287–94.
Beutel ME, Brahler E, Ernst M, Klein E, Reiner I, Wiltink J, et al. Noise annoyance predicts symptoms of depression, anxiety and sleep disturbance 5 years later. Findings from the Gutenberg Health Study. Eur J Public Health. 2020;30:516–21.
Rudolph KE, Shev A, Paksarian D, Merikangas KR, Mennitt DJ, James P, et al. Environmental noise and sleep and mental health outcomes in a nationally representative sample of urban US adolescents. Environ Epidemiol. 2019;3:e056.
Stansfeld S, Clark C, Smuk M, Gallacher J, Babisch W. Road traffic noise, noise sensitivity, noise annoyance, psychological and physical health and mortality. Environ Health. 2021;20:32.
Wicki B, Schaffer B, Wunderli JM, Muller TJ, Pervilhac C, Roosli M, et al. Suicide and Transportation Noise: A Prospective Cohort Study from Switzerland. Environ Health Perspect. 2023;131:37013.
Diaz J, Lopez-Bueno JA, Lopez-Ossorio JJ, Gonzalez JL, Sanchez F, Linares C. Short-term effects of traffic noise on suicides and emergency hospital admissions due to anxiety and depression in Madrid (Spain). Sci Total Environ. 2020;710:136315.
Min JY, Min KB. Night noise exposure and risk of death by suicide in adults living in metropolitan areas. Depress Anxiety. 2018;35:876–83.
Hjortebjerg D, Andersen AM, Christensen JS, Ketzel M, Raaschou-Nielsen O, Sunyer J, et al. Exposure to road traffic noise and behavioral problems in 7-year-old children: a cohort study. Environ Health Perspect. 2016;124:228–34.
Bao WW, Xue WX, Jiang N, Huang S, Zhang SX, Zhao Y, et al. Exposure to road traffic noise and behavioral problems in Chinese schoolchildren: a cross-sectional study. Sci Total Environ. 2022;837:155806.
Tangermann L, Vienneau D, Hattendorf J, Saucy A, Kunzli N, Schaffer B, et al. The association of road traffic noise with problem behaviour in adolescents: a cohort study. Environ Res. 2022;207:112645.
Raess M, Valeria Maria Brentani A, Fluckiger B, Ledebur de Antas de Campos B, Fink G, Roosli M. Association between community noise and children’s cognitive and behavioral development: a prospective cohort study. Environ Int. 2022;158:106961.
Essers E, Perez-Crespo L, Foraster M, Ambros A, Tiemeier H, Guxens M. Environmental noise exposure and emotional, aggressive, and attention-deficit/hyperactivity disorder-related symptoms in children from two European birth cohorts. Environ Int. 2022;158:106946.
Forns J, Dadvand P, Foraster M, Alvarez-Pedrerol M, Rivas I, Lopez-Vicente M, et al. Traffic-related air pollution, noise at school, and behavioral problems in barcelona schoolchildren: a cross-sectional study. Environ Health Perspect. 2016;124:529–35.
Munzel T, Sorensen M, Hahad O, Nieuwenhuijsen M, Daiber A. The contribution of the exposome to the burden of cardiovascular disease. Nat Rev Cardiol. 2023;20:651–69.
Noise pollution and health: European Environment Agency; 2023 [Available from: https://www.eea.europa.eu/publications/zero-pollution/health/noise-pollution.
Poulsen AH, Sorensen M, Hvidtfeldt UA, Christensen JH, Brandt J, Frohn LM, et al. Concomitant exposure to air pollution, green space, and noise and risk of stroke: a cohort study from Denmark. Lancet Reg Health Eur. 2023;31:100655.
Thacher JD, Poulsen AH, Raaschou-Nielsen O, Hvidtfeldt UA, Brandt J, Christensen JH, et al. Exposure to transportation noise and risk for cardiovascular disease in a nationwide cohort study from Denmark. Environ Res. 2022;211:113106.
Fuks KB, Weinmayr G, Basagana X, Gruzieva O, Hampel R, Oftedal B, et al. Long-term exposure to ambient air pollution and traffic noise and incident hypertension in seven cohorts of the European study of cohorts for air pollution effects (ESCAPE). Eur Heart J. 2017;38:983–90.
Thacher JD, Poulsen AH, Hvidtfeldt UA, Raaschou-Nielsen O, Ketzel M, Jensen SS, et al. Long-term exposure to transportation noise and risk for atrial fibrillation: A Danish nationwide cohort study. Environ Res. 2022;207:112167.
Sorensen M, Hvidtfeldt UA, Poulsen AH, Thygesen LC, Frohn LM, Khan J, et al. Long-term exposure to transportation noise and risk of type 2 diabetes: A cohort study. Environ Res. 2023;217:114795.
Pyko A, Eriksson C, Lind T, Mitkovskaya N, Wallas A, Ogren M, et al. Long-term exposure to transportation noise in relation to development of obesity-a cohort study. Environ Health Perspect. 2017;125:117005.
Thacher JD, Roswall N, Damm P, Hvidtfeldt UA, Poulsen AH, Raaschou-Nielsen O, et al. Transportation noise and gestational diabetes mellitus: A nationwide cohort study from Denmark. Int J Hyg Environ Health. 2021;231:113652.
Thacher JD, Oudin A, Flanagan E, Mattisson K, Albin M, Roswall N, et al. Exposure to long-term source-specific transportation noise and incident breast cancer: A pooled study of eight Nordic cohorts. Environ Int. 2023;178:108108.
Roswall N, Thacher JD, Ogren M, Pyko A, Akesson A, Oudin A, et al. Long-term exposure to traffic noise and risk of incident colon cancer: A pooled study of eleven Nordic cohorts. Environ Res. 2023;224:115454.
Erdmann F, Raaschou-Nielsen O, Hvidtfeldt UA, Ketzel M, Brandt J, Khan J, et al. Residential road traffic and railway noise and risk of childhood cancer: A nationwide register-based case-control study in Denmark. Environ Res. 2022;212:113180.
Cantuaria ML, Pedersen ER, Poulsen AH, Raaschou-Nielsen O, Hvidtfeldt UA, Levin G, et al. Transportation noise and risk of tinnitus: a nationwide cohort study from Denmark. Environ Health Perspect. 2023;131:27001.
Wang TC, Chang TY, Tyler RS, Hwang BF, Chen YH, Wu CM, et al. Association between exposure to road traffic noise and hearing impairment: a case-control study. J Environ Health Sci Eng. 2021;19:1483–9.
Cantuaria ML, Waldorff FB, Wermuth L, Pedersen ER, Poulsen AH, Thacher JD, et al. Residential exposure to transportation noise in Denmark and incidence of dementia: national cohort study. BMJ. 2021;374:n1954.
Hjortebjerg D, Nybo Andersen AM, Ketzel M, Raaschou-Nielsen O, Sorensen M. Exposure to traffic noise and air pollution and risk for febrile seizure: a cohort study. Scand J Work Environ Health. 2018;44:539–46.
Diaz J, Antonio-Lopez-Bueno J, Culqui D, Asensio C, Sanchez-Martinez G, Linares C. Does exposure to noise pollution influence the incidence and severity of COVID-19? Environ Res. 2021;195:110766.
Brink M, Schaffer B, Vienneau D, Pieren R, Foraster M, Eze IC, et al. Self-reported sleep disturbance from road, rail and aircraft noise: exposure-response relationships and effect modifiers in the SiRENE study. Int J Environ Res Public Health. 2019;16:4186.
Eze IC, Foraster M, Schaffner E, Vienneau D, Heritier H, Pieren R, et al. Transportation noise exposure, noise annoyance and respiratory health in adults: A repeated-measures study. Environ Int. 2018;121:741–50.
