Lavendel kan zenuwpijn na gordelroos verminderen

Etherische olie uit aromatische planten zoals lavendel beïnvloedt de GABA-neurotransmitter, die op het centrale zenuwstelsel werkt en een kalmerende en rustgevende werking geeft. Bij Postherpetische neuralgie (PHN) blijkt lavendel te kunnen leiden tot vermindering van de pijn.

Een randomized controlled trial (RCT) met 56 deelnemers [1] had als doel na te gaan wat de effecten van inhalatie van lavendelolie (Lavandula angustifolia) op de pijn bij patiënten met PHN waren. Geconcludeerd werd dat deze stoffen daadwerkelijk een effectieve interventie kunnen zijn voor het verminderen van de ernst en de intensiteit van de pijn bij patiënten met postherpetische neuralgie.

Postherpetische neuralgie (PHN) is een aandoening die leidt tot pijnklachten op de plek waar de gordelroos heeft gezeten en gaat meestal weg na het verdwijnen van de huiduitslag. De pijn, die ontstaat door beschadiging van zenuwen, kan zo ernstig zijn dat het de kwaliteit van leven van de patiënt flink vermindert.

In principe kan iedereen die waterpokken heeft gehad op een gegeven moment gordelroos krijgen. De kans op het krijgen van PHN is groter naarmate de klachten van gordelroos ernstiger waren. PHN komt voor bij ongeveer 20% van de (vooral oudere) mensen die gordelroos (herpes zoster) hebben gehad.

Meerdere toepassingen van lavendel

Gunstige effecten van lavendel worden onder andere gezien in klinische studies bij pre- en postoperatieve stress, pijn rondom de bevalling en als aanvullende therapie bij de behandeling van angststoornissen. Hieronder volgen nog een aantal mogelijke toepassingen van lavendel.

Opvliegers verminderen

Opvliegers worden over het algemeen beschouwd als het primaire symptoom van de menopauze en het hebben ervan is doorgaans de meest voorkomende klacht bij vrouwen in de menopauze. Hoewel opvliegers geen gevaar vormen voor de gezondheid, vermindert het wel de kwaliteit van leven.

Om het effect van lavendel aromatherapie op opvliegers te bestuderen werd een dubbelblinde cross-over klinische proef uitgevoerd met 100 vrouwen (45-55 jaar) in de menopauze. Gedurende 12 weken werd er tweemaal per dag 20 minuten aan lavendel geroken.

Uit de studie [2] bleek dat het gebruik van lavendel aromatherapie opvliegers tijdens de menopauze verminderde. Gezien de impact van stress op opvliegers en de ongewenste effecten ervan op de kwaliteit van leven, lijkt het erop dat deze simpele, niet-invasieve, veilige methode kan worden gebruikt bij opvliegers, maar ook bij andere klachten ten gevolge van de menopauze [3].

Betere wondgenezing

Uit een review [4] bleek dat wonden die met essentiële lavendelolie waren behandeld, sneller genazen, de collageenproductie toenam en ook dat de activiteit van eiwitten die betrokken zijn bij het weefselherstelproces toenam.

In een andere review [5] werd onderzoek gedaan naar het effect van lavendel op pijn en wondgenezing bij een episiotomie (het inknippen tijdens een bevalling). Er werd een hoog niveau van heterogeniteit waargenomen in het effect van lavendel op pijn, maar de effecten op de genezing van de episiotomie bleken niet eenduidig.

Minder vermoeidheid bij Multiple sclerosis (MS)

Bij MS kunnen cognitieve functies worden aangetast, waardoor het denken trager gaat en het geheugen minder goed werkt. Dit kan komen door de MS zelf, maar ook door stress of medicijnen en heeft een grote impact op het dagelijks leven van MS-patiënten.
In deze RCT [6] werd geconstateerd dat de gemiddelde scores van het werkgeheugen (korte termijn geheugen) een statistisch significant verschil toonden tussen de interventie- en placebogroepen na de interventie.

Ook vermoeidheid komt veel voor bij MS-patiënten. In deze studie [7] slikten de deelnemers in de interventiegroep gedurende 60 dagen driemaal daags één capsule met 600 mg lavendelbloemen; de controlegroep nam capsules met 600 mg maizena. Na de interventie was er vergeleken met de controlegroep een significante reductie ten aanzien van de ervaren vermoeidheidsklachten.

Verhoging progesteronspiegels bij PCOS

In Nederland hebben 5 tot 7 van de 100 vrouwen PCOS (polycysteus-ovarium-syndroom). Het is daarmee de meest voorkomende hormonale stoornis bij vrouwen in de vruchtbare periode. De aandoening karakteriseert zich door een disbalans in geslachtshormonen. Een studie [8] toonde aan dat de behandeling met lavendel de progesteronspiegels bij PCOS-patiënten verhoogde en hun menstruatiecyclus reguleerde.
De deelnemers aan de studie gebruikten gedurende 90 dagen tweemaal daags 250 mg lavendel. Dit had hetzelfde effect als de toediening van driemaal daags 500 mg metformine bij de controlegroep.

Verbetering bij lichte slaapproblemen

Lavendel bevat een aantal stoffen die een kalmerend effect hebben, waaronder linalylacetaat (kan leiden tot allergische huidreactie [9 ], lavandulylacetaat en linalool. Linalool wordt genoemd als een stof die de omzetting van glutamaat- en GABA-neurotransmittersystemen beïnvloedt.

GABA (gamma-aminoboterzuur) is een neurotransmitter die een cruciale rol speelt bij het verminderen van stress en angst, het bevorderen van ontspanning en het opwekken van slaap.
Verhoging van de activiteit van GABA leidt tot een gevoel van kalmte en rust, waardoor het gemakkelijker wordt om in slaap te vallen en door te slapen.

Glutamaat is een neurotransmitter die een rol speelt bij onder andere leren, geheugen en motoriek. Een goede balans tussen GABA en glutamaat is essentieel voor een goede slaapkwaliteit. Een tekort aan GABA of een teveel aan glutamaat kan leiden tot slaapproblemen.
Uit een review [10] blijkt dat aromatherapie met lavendelolie een positief effect kan hebben op milde slaapstoornissen.

Zie ook: Etherische olie beïnvloedt GABA neurotransmitter.

Marijke Verstege