Skip to content
Kenniscentrum - sinds 2005 - met ruim 2000 artikelen over gezondheid!BEKIJK ALLE ONDERWERPEN

Functionele vezels tegen diarree en obstipatie

Functionele vezels dienen als voedsel voor gunstige groepen darmbacteriën in de dikke darm en dunne darm waardoor er een afname is van de hoeveelheid pathobionten en pathogenen, die pro-inflammatoire en toxische stoffen produceren, waardoor er darmklachten ontstaan.

In preklinische en klinische studies is aangetoond dat functionele vezels waaronder guarvezels de vermeerdering en/of activiteit van symbionten (gunstige commensale darmbacteriën) waaronder Bifidobacterium, Lactobacillus en Ruminococcus stimuleren, ten koste van pathobionten (potentiële ziekteverwekkers) zoals Clostridium, Proteobacteria en Desulfovibrio soorten en de van buiten komende ziekteverwekkende micro-organismen zoals Salmonella en Campylobacter. [1,2,3,4]

Diverse soorten vezels nodig voor een stabiel darmmicrobioom

Er zijn twee soorten vezels: de water oplosbare en niet-water oplosbare. Oplosbare vezels zijn nog meer een voedingsbron voor de darmen dan de onoplosbare. Er zijn 2 bijzondere functionele vezels die extra interessant zijn voor het darmmicrobioomherstel.

Functionele vezels tegen diarree en obstipatie

1. Arabinogalactanen uit Lariks (denneboom).
Arabinogalactanen zijn een polysacharide-vezel. Andere bronnen van arabinogalactanen zijn bepaalde groenten, peulvruchten, vruchten, kruiden, wortelen, peren. Arabinogalactanen werken als natuurlijk prebioticuum voor de darm waarna het zijn effect heeft op het immuunsysteem. Klinische studies tonen aan dat Lariks arabinogalactanen een positieve invloed uitoefenen op de Natural Killer(NF)-cellen. [5]

Het gevormde butyraat door arabinogalactanen is de favoriete voedingsstof voor de coloncellen en beschermt de dikke darmmucosa tegen intestinale ziekten.
Daarnaast verminderen arabinogalactanen de vorming en opname van ammonia in het maagdarmkanaal aanzienlijk. Tevens zorgen arabinogalactanen voor een minder goede hechting van gramnegatieve bacteriën (Enterobacteriën zoals Ecoli) aan de darmwand.

Arabinogalactanen stimuleren de NK-cellen (natural-killercel). Dit zijn grote lymfocyten die behoren tot het niet-specifieke immuunsysteem, die een rol spelen bij celdoding en uitscheiding van cytokinen (ontstekingen) die worden gebruikt tegen pathogenen. NK-cellen zijn niet alleen in staat om humane cellen, maar ook pathogene schimmels te doden door secretie van IFN-gamma en degranulatie.

2. Guarboonvezels.
De deels gefermenteerde guarboonvezels (guarvezels) zijn niet-visceuze, volledig wateroplosbare en volledig fermenteerbare voedingsvezels, een prebioticum dat dient als voedsel voor gunstige darmbacteriën en bijdraagt aan de darmgezondheid, een normale stoelgang en een evenwichtig immuunsysteem. Guargom bestaat uit galactomannan-polysachariden en wordt gewonnen uit Indiase guarbonen (Cyamopsis tetragonoloba). Guargom wordt gerekend tot de wateroplosbare, goed fermenteerbare voedingsvezels. De gezondheidseffecten van guargom en de deels gefermenteerde guarboonvezels lijken op elkaar maar zijn toch verschillend. De effecten van guargom zijn mede gebaseerd op vorming van een visceuze gel. De guarvezels hebben een sterkere prebiotische werking door volledige fermentatie.

Guarboonvezel: een superieur prebioticum

We noemen hieronder in het kort een paar prebiotische gezondheidseffecten van de guarvezels.Functionele vezels tegen diarree en obstipatie
1. Guarvezels gaan intestinale dysbiose tegen en verbeteren de darmbarrièrefunctie.
Door o.a. de verhoging van de zuurgraad in de dikke darm, door de vorming van korteketenvetzuren (butyraat, acetaat, propionaat) uit guarvezels, maar ook door de productie van organische zuren (waaronder citroenzuur, melkzuur, barnsteenzuur, fumaarzuur en azijnzuur).

Guarvezels verbeteren de stoelgang en gaan constipatie en diarree tegen. Dit is te danken aan verbetering van de samenstelling van het intestinale microbioom (zoals de gunstige invloed op o.a. de Bacteroidetes, Prevotella, Bifidobacterium en Lactobacillus, Firmicutes en Desulfovibrio) met sterke verhoging van de productie van korteketenvetzuren. Er zijn sterke aanwijzingen dat sulfaatreducerende bacteriën zoals Desulfovibrio-bacteriën een rol spelen bij constipatie en PDS-C (prikkelbaredarmsyndroom met overwegend constipatie).

2. Guarvezels hebben ontstekingsremmende, immunomodulerende en antioxidatieve effecten.
Dysbiose, een verhoogde darmpermeabiliteit en ontsteking spelen een rol bij PDS en inflammatoire darmziekten (colitis ulcerosa, de ziekte van Crohn). Toename van Lactobacillen door het gebruik van guarvezels, samen met vermeerdering van Bifidobacteriën, gaat gepaard met verbetering van symptomen van PDS zoals buikpijn en een opgezette buik. Guarvezels zorgen tevens voor remming van pathobionten zoals Clostridium-soorten, Enterobacteriaceae en Streptococcaceae. Door de trage fermentatie veroorzaken guarvezels geen gasvorming en een opgeblazen gevoel, wat wel het geval kan zijn bij andere prebiotica waaronder FOS en inuline. [6-7]

Langdurige suppletie met guarvezels geeft een duidelijke afname van ontsteking van de dikke darmmucosa (afname accumulatie van ontstekingscellen, met name neutrofielen, daling pro-inflammatoire TNF-alfa, afname lipidenperoxidatie). Daarnaast geeft het verbetering van de darmbarrière (toename aanmaak tight-junction-eiwitten). Maar ook een afname van ziektesymptomen (waaronder gewichtsverlies, bloed in de ontlasting, afwijkende ontlastings-consistentie) door het moduleren van het darmmicrobioom en verhogen van de korteketenvetzurenaanmaak.

3. Guarvezels zijn gunstig voor de vet- en glucosestofwisseling.
Guarvezels verlagen de bloedglucose- en bloedlipidenspiegels, en de cholesterolspiegel mede door remming van de cholesterolsynthese in de lever door korteketenvetzuren (met name propionaat), en verhoging van de uitscheiding van galzuren met de ontlasting.

4. Guarvezels zijn gunstig bij neiging tot constipatie of diarree.
Guarvezels zijn gunstig voor significante toename van Bifidobacterium-soorten en butyraatproducerende bacteriën (Roseburia/Eubacterium rectale, Eubacterium hallii). De onderzoekers zagen een significante toename van Ruminococcus, Fusicatenibacter en Faecalibacterium, en een afname van Lachnospiracea en Blautia bacteriën. Guarvezels (5-15 gram/dag) moduleren het darmmicrobioom en verbeteren de stoelgang ook bij gezonde mensen met een enigszins onregelmatig ontlastingspatroon met een lichte neiging tot constipatie of diarree. [8-9]

5. Guarvezels verlagen methaanproducerende bacteriën bij PDS.
Mensen met PDS die veel methaanproducerende darmbacteriën (zoals Methanobrevibacter smithii) bij zich dragen, hebben vaker constipatie (PDS-C) en meer last van PDS-klachten zoals gasvorming en winderigheid.
Bij een hoge methaanproductie leidde suppletie met guarvezels (5 gram/dag gedurende 4 maanden) tot significante afname van de methaanconcentratie in uitademingslucht bij een glucose-ademtest. [10-11]

Functionele vezels tegen diarree en obstipatieKort samengevat

Aanvulling met guarvezels zorgt voor afname van (maag-)darmklachten, geeft verbetering van de stoelgang en verhoging van de kwaliteit van leven bij mensen met PDS-D, PDS-C of PDS-A. Deze resultaten zijn aangetoond in 8 studies met 692 proefpersonen met PDS. De dosis guarvezels die effectief kan zijn bij bovengenoemde klachten bedraagt 5 gram of soms 10 gram per dag.[12-13]

Referenties

[1] Mudgil D. The interaction between insoluble and soluble fiber. In: Dietary fiber for the prevention of cardiovascular disease: fiber’s interaction between gut micoflora, sugar metabolism, weight control and cardiovascular Health. Elsevier, 2017.
[2] Yasukawa Z et al. Effect of repeated consumption of partially hydrolyzed guar gum on fecal characteristics and gut microbiota: a randomized, double-blind, placebo-controlled, and parallel-group clinical trial. Nutrients. 2019;11:2170.
[3] Carlson J et al. In vitro analysis of partially hydrolyzed guar gum fermentation on identified gut microbiota. Anaerobe. 2016;42:60-66.
[4] Liu X et al. Partially hydrolyzed guar gum attenuates d-galactose-induced oxidative stress and restores gut microbiota in rats. Int J Mol Sci. 2019;20:4861.
[5] Dion C, Chappuis E, Ripoll C. Does larch arabinogalactan enhance immune function? A review of mechanistic and clinical trials. Nutr Metab (Lond). 2016; 13: 28. https://nutritionandmetabolism.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12986-016-0086-x
[6] Rao TP et al. Role of guar fiber in improving digestive health and function. Nutrition. 2019;59:158-169.
[7] Niv E et al. Randomized clinical study: partially hydrolyzed guar gum (PHGG) versus placebo in the treatment of patients with irritable bowel syndrome. Metab (Lond). 2016;13:10.
[8] Reider SJ et al. Prebiotic effects of partially hydrolyzed guar gum on the composition and function of the human microbiota -results from the PAGODA trial. Nutrients. 2020;12:1257.
[9] Kapoor MP et al. Impact of partially hydrolyzed guar gum (PHGG) on constipation prevention: a systematic review and meta-analysis. J Funct Foods. 2017;33:52-66.
[10] Furnari M et al. Efficacy of partially hydrolysed guar gum in reducing methane excretion and clinical manifestation of subjects suffering from irritable bowel syndrome. Gastroenterology. 2012;142(5):S391.
[11] Furnari M et al. Efficacy of partially hydrolysed guar gum in reducing methane excretion and clinical manifestation of subjects suffering from irritable bowel syndrome. Gastroenterology. 2012;142(5):S391.
[12] Williams L et al. Dietary fiber and other alternative therapies and irritable bowel syndrome. Top Clin Nutr. 2009;24:262-271.
[13] Parisi G et al. Treatment effects of partially hydrolyzed guar gum on symptoms and quality of life of patients with irritable bowel syndrome. A multicenter randomized open trial. Dig Dis Sci. 2005;50:1107-1112.