Vette vis eten bij chemotherapie toegestaan

Nadat in 2015 op basis van een onderzoek, overigens niet met kankerpatiënten, maar met muizen, werd ontraden om visolie te gebruiken tijdens chemotherapie, is dit advies nu aangepast. Vette vis is een belangrijke bron van eiwit en omega 3-vetzuren.

Visolie gebruiken bij chemotherapie

De European Society of Clinical Nutrition and Metabolism (ESPEN) heeft het advies om visolie te gebruiken bij chemotherapie opgenomen in de onlangs gepubliceerde ESPEN practical guideline: ‘Clinical Nutrition in cancer’[1].

Het Wereld Kanker Onderzoek Fonds (WKOF) raadt nu aan om tenminste 1 keer per week vis te eten. Supplementen met visolie worden nog wel afgeraden vanaf 24 uur vóór tot 24 uur na specifieke chemotherapieën (Irinotecan, Carboplatin, Cisplatinum en Oxaliplatin).
De hoge concentraties PIFA’s die in visolie kunnen zitten, zouden namelijk de werking van deze vormen van chemotherapie kunnen tegengaan.
Volgens het WKOF is er vooralsnog onvoldoende bewijs om het gebruik van visolie aan of af te raden.

Wat zijn PIFA’s?

PIFA’s (platinum-induced fatty acids, 16:4n-3) zijn vetzuren die in visolie zitten, maar die het lichaam ook zelf maakt uit visolie. Omdat de hoeveelheid PIFA’s niet wettelijk hoeft te worden vermeld op de verpakking van supplementen, is daar geen controle op en kan ook niet worden achterhaald in welke dosering PIFA’s in visoliesupplementen voorkomen.

De twee vetzuren die het menselijk lichaam produceert onder invloed van chemotherapie, komen ook voor in sommige visolie-supplementen met omega-3 en omega-6 vetzuren en in sommige algenoliën, die vrij te koop zijn. De vetzuren maken de kankertumoren ongevoelig voor de chemotherapie.

Onderzoek naar PIFA’s bij mensen

Uit een studie bij 21 mensen met longkanker kwam naar voren dat door het gebruik van visolie het PIFA-niveau in het bloed weliswaar steeg, maar dat dit geen negatief effect had op het effect van de chemotherapie.

Omdat de onderzochte groep erg klein is kunnen hier volgens het WKOF echter geen conclusies aan worden verbonden. Onderzoek naar langduriger gebruik van omega-3-vetzuren uit visolie bij kanker laat tegenstrijdige resultaten zien, maar er is geen schadelijk effect gevonden.

Gunstige effecten visolie

Prof. dr. Frits Muskiet (emeritus hoogleraar Pathofysiologie en Klinisch Chemische Analyse) heeft recente studies inzake het gebruik van visolie bij chemotherapie op een rij gezet. Hij concludeert dat PIFA’s bij mensen geen invloed hebben op de werking van chemotherapie.
Visolie laat juist gunstige effecten zien: het lijkt te beschermen tegen de door chemotherapie veroorzaakte ontsteking die leidt tot ongewenst verlies van lichaamsgewicht en spiermassa en kan een gunstig effect hebben op de eetlust.

Twee vetten-families

De belangrijkste essentiële vetzuren zijn twee families van vetten: de omega 3 en omega 6 vetzuren. De omega 3 vetzuren (alfa linoleenzuur) zit o.a. in vette vis, lijnzaadolie, walnootolie en de omega 6 zit vooral in plantaardige vetten en margarines. Omega 3 helpt omega 6. Omega 3 stuurt omega 6 als het ware in de juiste richting zodat deze belangrijke processen in het lichaam kan ondersteunen.

Van de omega 3 vet-familie is alfalinoleenzuur essentieel en van de omega 6 vet-familie is linolzuur essentieel. Dit betekent dat het lichaam deze niet zelf kan aanmaken en dat u deze via de voeding binnen moet krijgen. Na het eten van omega 3 vetzuren en omega 6 vetzuren zet het lichaam deze om in andere verbindingen. Het omega 3 vetzuur alfalinoleenzuur (ALA) kan worden omgezet in EPA en DHA, en het omega 6 vetzuur linolzuur (LA) wordt omgezet in gammalinoleenzuur (GLA).

Omdat deze laatste omzetting vaak niet efficiënt gebeurt worden EPA en DHA semi-essentieel genoemd. Dit is vooral bij o.a. ouderen, erfelijke enzymafwijkingen en bij virale infecties van belang. Voor de afbraak van linolzuur en alfalinoleenzuur zijn dezelfde enzymen nodig als bij de omzetting. De afbraak van linolzuur gaat echter voor. Neemt u voedsel met teveel omega 6 vetzuren dan komt daarmee de omzetting naar EPA en DHA in het nauw.

Uw behoefte aan de vetzuren EPA en DHA neemt toe bij onder andere stress, ziekte en het gebruik van medicijnen. EPA en DHA komen vooral voor in vis en in schaal- en schelpdieren.

Marijke Verstege

Zelftesten: test uw gezondheid aan huis

De kwaliteitsbeoordeling van visolie-supplementen

Visolie van de hoogste kwaliteit is verkregen via gepatenteerde CO2-extractie en heeft de EMAS-certificering:

• Bij CO2-extractie hoeft visolie niet veelvuldig met hoge temperaturen behandeld te worden zoals bij andere productiemethoden (zoals moleculaire distillatie). Hierdoor blijven de kwetsbare vetzuren intact en wordt het milieu minder belast.
• Doordat het een zuurstofvrij proces is, maken bacteriën geen schijn van kans en lopen de vetzuren geen kans om ranzig te worden door oxidatie. Bovendien maakt CO2-extractie het mogelijk om zeer hoge concentraties aan EPA of DHA te realiseren, al naar gelang de behoefte.
• Met CO2-extractie wordt het product gezuiverd van contaminerende stoffen die tegenwoordig helaas vaak in vis worden aangetroffen zoals PCB’s, pesticiden, dioxines en zware metalen. Elke batch wordt door onafhankelijke laboratoria getest.
• De gebruikte CO2 wordt bijna 100% gerecycled en draagt niet bij aan het broeikaseffect.
• EMAS-certificering geeft aan dat voldaan is aan de strenge Europese norm voor milieuzorg. Uitsluitend kleine, onbedreigde vissen worden gebruikt (ansjovis, sardine en makreel). Kleine vissen blijken keer op keer het minst vervuild te zijn, vooral als de vis afkomstig is uit schone wateren rond Antarctica.
• Tekenen van een mogelijk tekort: vermoeidheid, veel dorst (en vaak urineren), droge huid, slecht geheugen, stemmingswisselingen, probleemgedrag, depressie, pijnklachten, ontstekingen, problemen met zien, verhoogde infectiegevoeligheid, tromboseneiging, hoge triglyceridenspiegel.  Bron: www.orthokennis.nl

Omega-3-Index bloedtest

€ 69,95 Excl. BTW: € 57,81

Laboratoriumanalyse ter bepaling van het percentage van de omega-3 vetzuren eicosapentaeen en docosahexaeenzuur uit het capillaire bloed.
De Omega-3 index meet het percentage omega-3-vetzuren eicosapentaeen- en docosahexaeenzuur in het totale vetzuurgehalte in het bloed.