Skip to content
Kenniscentrum - sinds 2005 - met ruim 2000 artikelen over gezondheid!BEKIJK ALLE ONDERWERPEN

Ayurvedische constituties

Uw constitutie is het geheel van uw lichamelijke en geestelijke eigenschappen. Meestal praten we over iemands aanleg. Iemand heeft aanleg voor wiskunde, muziek, zwaarmoedigheid, of aanleg voor bepaalde ziekten, etc.

De Ayurveda benadrukt dat iedereen geboren wordt met een volstrekt individuele constitutie. Deze constitutie is een vast gegeven en bepaalt het vermogen voor gezondheid en de manier waarop iemand reageert op omstandigheden, situaties en mensen. Door te letten op de constitutie kan een gezondheidsevenwicht hersteld worden. Het betekent ook dat als iemand geen acht slaat op zijn constitutie dit uiteindelijk resulteert in ziekte.

Ayurvedische constitutiesAyurveda: drie fundamentele en vitale energieën

De constitutie van ieder mens is gebaseerd op een bepaalde relatie van drie fundamentele en vitale energieën, ook wel dosha’s genoemd. Deze zijn bekend onder de Sanskrietnamen:

  • Vata (het lucht/etherelement),
  • Pitta (het vuurelement),
  • Kapha (het aarde/waterelement).

Ze vormen de kern van de Ayurveda. Ze bepalen het vermogen voor gezondheid en de manier waarop iemand reageert op omstandigheden, situaties en mensen.

Vata, het lucht/etherelement vertegenwoordigt het principe van de beweging. Denk aan spierbeweging, expansie en contractie van het hart, longen, darmbewegingen, zenuwstelsel etc.

Pitta, het vuurelement, vertegenwoordigt het principe van de transformatie, zoals bij de spijsvertering, de hormoonproductie e.d.

Kapha, het aarde/waterelement, vertegenwoordigt de cohesie. Zoals bij het bindweefsel, de gewrichten, botten, vochthuishouding, weefselvorming, celvorming etc.

Ayurvedische constitutiesVoorkomen van ziekte

In de ayurvedische zienswijze zijn geneeskunst en voeding complementaire factoren en géén van elkaar losstaande wetenschappen. Niemand mag verwachten dat hij zijn vitaliteit kan behouden, van een ziekte kan herstellen als hij niet goed weet welke enorme invloed zijn voeding op zijn lichamelijke gezondheid, geestelijke helderheid en spirituele vooruitgang heeft. De Ayurveda en yoga hebben gemeenschappelijke wortels en vullen elkaar aan. Yogi’s benadrukken dat voeding een onlosmakelijk element is van iedere succesvolle beoefening van een spirituele discipline. De Ayurveda richt zich niet alleen op genezing, ze richt zich ook op het voorkomen van ziekte en daarmee het handhaven van vitaliteit. Het lichaam bestaat in deze Indiaase geneeskunde uit prana (de oerenergie). Deze vitale levenskracht manifesteert zich in de vorm van de elementen aarde, water, water, vuur, lucht en ether. Iedere verstoring van het evenwicht tussen deze elementen uit zich als ziekte, ongemak, labiliteit of pijn.

Ayurvedische constitutiesVata, Pitta en Kapha

De drie dosha’s zitten in elk mens, maar bij de een is het lucht/etherelement sterker, bij de ander het vuurelement en bij weer een ander het aarde/waterelement. Soms is een tweede dosha ook sterk aanwezig en dan spreek je bijvoorbeeld over Vata-Pitta of Kapha-Vata. Oftewel over een lucht/ether- en vuurelementoverheersing of een aarde/water- en lucht/etherelementoverheersing. De meest dominante dosha wordt het eerst genoemd. Het komt weinig voor dat de drie dosha’s in gelijke mate aanwezig zijn. De meeste mensen hebben zoals dat heet een dubbelconstitutie. Zo kan iemand met een Vata-constitutie zijn Vata (lucht/etherelement) in balans hebben, maar een te hoog of te laag Pitta (vuurelement) hebben. Het is dus van belang dat de dosha’s in balans zijn.

Voeding versterkt prana-energie

Yogi’s beschouwen producten zoals granen, vruchten, groenten, zaden, bonen, kruiden en wortelgroenten als onmisbare voertuigen voor de prana-energie in het lichaam en ook als middelen die essentieel zijn om prana in evenwicht te houden en te bewegen. De kracht van voedingsmiddelen blijkt alleen wanneer ze in de juiste combinaties gegeten worden en exact zijn afgestemd op de persoonlijke kenmerken.
Als iemand met een Vataconstitutie (luchtmens) voedsel eet met veel lucht erin, wordt zijn eigen lucht nog meer verhoogd. Bijvoorbeeld veel koud fruit eten kan gasvorming geven en een onaangename opgeblazen buik geven. Iemand met een Pittaconstitutie (vuurmens) kan bij overmatig gebruik van pittige kruiden teveel maagzuur krijgen en door het teveel aan ‘vurig’ eten een maagzweer krijgen. Kennis van de constitutie is een vereiste om gebalanceerd te leren eten en te koken volgens de ayurvedische geneeskunst.

Hoofdkenmerken van de drie constituties zijn:

Vata (het lucht/etherelement):

Tenger, mager postuur;Ayurvedische constituties
Nerveus van aard;
Snel pratend en bewegend;
Moet regelmatig eten;
Lichte slaper, neiging tot slapeloosheid;
Snel van begrip, maar vergeet ook snel weer;
Zwakke spijsvertering (snel gasvorming);
Emotioneel;
Raakt snel vermoeid;
Perfectionistisch (kan zich verliezen in details);
Geneigd zich snel zorgen te maken;
Loopt snel;
Minder lichaamskracht dan de anderen;
Doet alles heel snel (soms te snel en dat geeft opwinding en nervositeit);
Kan slecht tegen koffie (wordt snel nerveus en krijgt snel last van suikerspiegelschommelingen);
Houdt van snoepen (zoet). Wordt rustig door zoet.

Pitta (het vuurelement):

Normaal postuur; Ayurvedische constituties
Gemiddelde lichaamskracht en normaal uithoudingsvermogen;
Afkeer van warmte (licht niet graag te zonnen);
Ondernemend en heeft uitdagingen nodig;
Blozende gelaatskleur, vaak sproeten en wratten;
Bij stress neiging tot prikkelbaarheid, boosheid, snel ‘aangebrand’;
Ambitieus, fanatiek (in vuur en vlam voor een idee);
Veeleisend, kritisch;
Loopt met vastberaden tred;
Houdt van ‘koud’ eten (rauwkost, ijs);
Houd zich bezig met de grote lijnen;
Zakelijk;
Enthousiast;
Houdt van vlees, koffie en alcohol.

Kapha (het aarde/waterelement):

Stevig tot zwaar gebouwd;Ayurvedische constituties
Grote lichamelijke kracht en groot uithoudingsvermogen;
Heeft de neiging om snel aan te komen;
Constante energie;
Langzame en gracieuze bewegingen;
Neemt niet snel informatie op, maar heeft een olifantengeheugen;
Langzame vertering;
Houdt van vette en zetmeelrijke voedingsmiddelen;
Diepe en lange slaap;
Stressresistent;
Verdraagzaam, hartelijk, vergevingsgezind;
Emotionele eter (zoekt snel troost met eten);
Ontwaakt langzaam, blijft lang in bed liggen en heeft koffie nodig om goed wakker te worden.

Doe de constitutie-test

Ayurvedische constitutiesMet de constitutie-test bieden wij u de mogelijkheid om na te gaan welke constitutie u heeft (Vata/lucht-ether/hert of Pitta/vuur/ tijger of Kapha/aarde-water/olifant) , of welke op dit moment het meest naar voren springt.
Deze test bestaat uit 34 vragen die u in ongeveer 15 minuten kunt beantwoorden. Per vraag worden specifieke waardepunten toegekend.
Met de uitkomst van deze test wordt het makkelijker de juiste voedingsadviezen voor uzelf te vinden wanneer u de Ayurvedische voeding bestudeert.

 

Ayurvedische constitutiesHet boek‘t Went zo’n element

Het boek‘t Went zo’n element door Marijke de Waal Malefijt en Tessa Gottschal beschrijft de ayurvedische constituties vanuit een westerse invalshoek. Het beschrijft uitgebreid de emotionele reacties, hun stille geheimen en de innerlijke conflicten van elke constitutie. Metaforen die we hebben gebruikt voor de drie dosha’s zijn Hert, Tijger en Olifant.

Impact van de constitutie op je psyche

Deze Nieuwsbrief gaat over enkele opvallende trekken die de Ayurvedische typen(bezien vanuit een Westers oogpunt) vertonen. Van elke type volgt een een emotioneel sterkte- en zwakte overzicht. Het laat zien wat de impact is van iedere constitutie op de psyche. En; hoe je je voordeel hiermee kunt doen. Hoe de olifant zijn goedgeefsheid en rust kan behouden. De tijger zijn daadkracht en oplossingsgerichtheid, en het hert zijn krachtige gevoel voor harmonie en beleefdheid vasthoudt. Voor alle drie de typen geldt dat ze wel varen bij meditatie en een verstandige voedingskeuze. Het helpt om bij hun sterke punten te blijven en te voorkomen dat deze omslaan in hun negatieve kanten.

Uw hond en Ayurveda

Ook dieren zijn in te delen in de Ayurvedische constituties. In het boek ‘de Puberhond’ geschreven door Tessa Gottschal is een hoofdstuk opgenomen hoe u dit bij uw hond herkent. Zowel in positieve gedrag als ongewenst gedrag. Het maakt de keuze van het ras, maar ook de training nog handzamer.Ayurvedische constituties