Veel microplastic deeltjes in flesvoeding

Wetenschappers van het Trinity College in Dublin ontdekten tijdens hun onderzoek in 2020, dat baby’s die met een plastic fles worden gevoed dagelijks meer dan een miljoen stukjes microplastic kunnen binnen krijgen.

Onderzoek naar 10 soorten plastic flesjes

De onderzoekers keken naar de blootstelling aan microplastic uit 10 soorten flesjes van kinderen van 12 maanden oud in 48 landen en regio’s. Uit het onderzoek kwam naar voren, dat de meest gangbare flesjes van het plastic polypropyleen per liter flesvoeding tot 16 miljoen stukjes microplastic en biljoenen stukjes nanoplastic kunnen vrijgeven.
Hoe hoger de temperatuur van het water waarmee de kunstvoeding werd aangemaakt of de fles werd gesteriliseerd, hoe meer microplastic er vrij kwam. Het is nog onbekend welke gevolgen de inname van deze microplastic deeltjes hebben voor de gezondheid van de kinderen.

Aanbevelingen flesvoeding

De wetenschappers deden verder onderzoek naar de mogelijkheden om de vrijgave van microplastic in flesvoeding te beperken en stelden een aantal aanbevelingen op.
Zo wordt aangeraden om de plastic flesjes schoon te maken met koud gesteriliseerd water.

Er wordt aanbevolen om melkpoeder te bereiden in een bakje dat niet van plastic is en de flesvoeding pas in het flesje te doen als het is afgekoeld.
Het gebruik van een magnetron voor het opwarmen van de flesvoeding word ontraden evenals het schudden van het flesje als de melk er al in zit (Dunzhu L. et al, 2020).

Meer onderzoek

De wetenschappers van het Trinity College in Dublin pleitten voor meer onderzoek naar de mogelijke gezondheidsrisico’s van microplastics, de opname, het transport en de ophoping hiervan in het menselijk lichaam. Dit om meer handvatten te krijgen om vervuiling met microplastics in het milieu, voedsel, mens en dier te voorkomen.

Wat zijn microplastics?

Microplastics is de verzamelnaam voor kleine stukjes plastic kleiner dan 5 millimeter. Ze komen overal in onze omgeving voor: o.a. in lucht, water, voeding, medicijnen, cosmetica, verzorgingsproducten, kleding, wasmiddelen, schoonmaakmiddelen en verf. Ze worden via de luchtwegen, huid en maagdarmkanaal in ons lichaam opgenomen.

Microplastics in voeding

Via de bodem, lucht of water kunnen microplastics en de nog kleinere nanoplastics in ons voedsel terechtkomen. Zo zijn er microplastics deeltjes gevonden in vis en schaal- en schelpdieren. In vissen worden deze plastic deeltjes vooral aangetroffen in het maag-darmkanaal. Het is niet goed bekend of microplastics ook in de eetbare delen van vis voorkomen.

Van twee specifieke producten is vastgesteld dat bij dagelijks gebruik er hoge hoeveelheden microplastics vrijkomen. Het gaat om water uit plastic water flessen van polyethylene terephthalaat (PET) en thee gezet van PET/nylon theezakjes.

Hoe schadelijk zijn microplastics?

Hoe groot precies de blootstelling is en wat microplastics in ons lichaam doen, is nog grotendeels onbekend. Wat zeker is, dat deze plastic deeltjes vrijwel niet worden afgebroken.
Er zijn aanwijzingen, dat microplastics op verschillende manieren schadelijk kunnen zijn. Onderzoekers vonden microplastic deeltjes in de ontlasting van volwassenen. Het gaat hierbij om vooral polypropyleen (62,8%). De bron is nog onbekend.

Blootstelling aan microplastics kan bij muizen een dysbiose in het darmmicrobioom en verstoringen in de vetstofwisseling geven.
Sub-micrometer microplastics kunnen de bloed-hersenbarrière van vissen passeren en hersenbeschadiging en gedragsaandoeningen bij deze dieren veroorzaken.
Microplastics kunnen via verschillende routes mogelijk onze gezondheid schaden.

Zo kunnen de plastic deeltjes zelf toxische effecten hebben. Ook kunnen ze leiden tot oxidatieve stress en inflammatie in het lichaam. Inflammatie kan leiden tot celwoekeringen en toename van translocatie van microplastics naar andere delen van het lichaam. Ze kunnen het immuunsysteem verstoren en neurotoxisch (giftig voor hersenen en zenuwstelsel) zijn (Prata J.C. et al., 2020).

Daarnaast kunnen microplastics schadelijke toevoegingen bevatten en zo een negatieve invloed op de gezondheid hebben.
Denk hierbij aan zware metalenbevattende kleurstoffen en weekmakers, zoals BPA. Ook kunnen zich belastende chemische stoffen en ziekteverwekkende micro-organismen aan het oppervlak van microplastics hechten en zo meeliften het lichaam in.

Meer onderzoek hard nodig

Om de risico’s van micro-plastics goed te kunnen beoordelen, is er op korte termijn veel meer onderzoek nodig. Dit om op tijd gezondheidsbeleid en risico beperkende maatregelen te ontwikkelen.
Nederland heeft op dit moment een voortrekkersrol in het onderzoek naar de gezondheidsrisico’s van micro- en nanoplastics. In januari 2021 werden er tijdens een virtuele bijeenkomst de resultaten gepresenteerd van vijftien projecten op het gebied van micro- en nanoplastics gefinancieerd door ZonMw. Tijdens deze bijeenkomst overhandigde ZonW een strategisch kennisagenda aan staatssecretaris Stientje van Veldhoven. De agenda was opgesteld in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Wetenschapper Roel Vermeulen is coördinator van het zogeheten AURORA-project en verbonden aan de Universiteit Utrecht en het Julius Centrum. Hij gaat samen met collega-wetenschappers en vier zusterprojecten een strategie ontwikkelen voor de beoordeling van gezondheidsrisico’s van micro- en nanoplastics. Zij gaan zich vooral richten op de blootstelling en gezondheidseffecten van deze stoffen tijdens de zwangerschap, in de baarmoeder en in het vroege leven.’

Wat kunt u nu al doen?

Ondertussen kunt u zelf al de nodige maatregelen nemen om de belasting met micro-plastics te verlagen. De NDN-redactie zet er hieronder een aantal voor u op een rijtje:

1. Kies zo veel mogelijk voor verpakkingen, kook- en eetgerei van plasticvrij materiaal, zoals glas, onbewerkt papier, hout, roestvrij staal en keramiek.
2. Gebruik glazen flesjes voor de flesvoeding van uw kindje.
3. Drink water uit glazen flessen.
4. Gebruik theezakjes van ongebleekt papier of gebruik losse thee en doe dit in een roestvrij stalen thee-ei.
5. Gebruikt u plastic, recycle het dan.
6. Neemt u toch plastic verpakkingsmateriaal of kook- of eetgerei, gebruik dit dan alleen voor koude, afgekoelde dranken en voedsel.
7. Kies bij voorkeur kleding en huishoudtextiel van natuurlijke stoffen, zoals (biologisch) katoen, linnen, wol, zijde en bamboe.
8. Koop verzorgingsproducten zonder microplastics.
   Zoek naar natuurlijke, biologische producten met een Europees keurmerk, zoals Ecolabel, Cosmos Organic, Nordic Ecolabel en Ecocert.
9. Kijk voor meer informatie op de website www.plasticsoupfoundation.org.
   Via deze website zijn 2 handige apps downloaden: de Plastic Footprintp-app en de Beat the Microbead App. De laatste app is een handig hulpmiddel voor het vinden van verzorgingsproducten arm aan microplastics.

Tanja Visser, natuurdiëtist en kinderdiëtist
www.dieetcare.nl

Zelftesten: test uw gezondheid aan huis

Splendid Water Systems (osmosewater)

Fabrieksweg 5
1271 AK HUIZEN
Tel: 035 – 622 9494
Mail: info@splendidwatersystems.com
Website; www.splendidwatersystems.com

I am text block. Click edit button to change this text. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.

Update mei 2024

Gebruik plastic drinkflessen wordt afgeraden
Stichting Tegengif raadt aan kinderen niet meer uit plastic drinkflessen te laten drinken. Volgens een onderzoek https://www.tegengif.nl/wp-content/uploads/2024/05/240515-final-report.pdf dat ze hebben laten uitvoeren, bleek de schadelijke weekmaker Di-isobutylftalaat (DIBP) bij meer dan de helft van de flessen vrij te komen, vooral na 20 beurten in de vaatwasser. Bij het met de hand afwassen lekte de chemische stof uit slechts 1 fles.

Kinderen kunnen deze stof binnen krijgen als ze gebruikmaken van de plastic drinkfles. DIBP is reprotoxisch (schadelijk voor de voortplanting en de ontwikkeling van de ongeboren vrucht) en hormoonverstorend.

De hoeveelheid DIBP nam toe naarmate de vloeistof langer in de fles zat, dus het is verstandig deze regelmatig te verversen. Volgens Stichting Tegengif is het ook beter om de plastic drinkflessen niet voor melk te gebruiken, omdat melk vet bevat. In vloeistoffen met vet zouden meer schadelijke stoffen kunnen terechtkomen dan in water, omdat die stoffen makkelijker oplossen in vet.

Onderzoekers analyseerden 195 herbruikbare plastic kinderdrinkflessen (5 flessen, 39 soorten, afkomstig uit 5 landen). De geteste flessen waren gemaakt van PET, PP, PE, PC en PS en 11 andere ongedefinieerde polyesters. Het is niet duidelijk welke flessen Stichting Tegengif precies heeft getest.

Binnen de EU mag DIBP tot een bepaalde limiet vrijkomen. Bedrijven houden zich wel aan de wettelijke normen, want de hoeveelheid DIBP die in de vloeistof werd aangetroffen zat onder de Europese limiet. Stichting Tegengif maakt zich echter wel zorgen om de aanwezigheid ervan, want kinderen komen ook op andere manieren in aanraking met weekmakers zoals via plastic speelgoed, kleding en vloerbedekking. Dat verhoogt het gezondheidsrisico.

De onderzoekers konden slechts een zeer klein gedeelte van de honderden chemische stoffen die in de vloeistof werden gevonden identificeren, van de rest. Van de honderden andere gesignaleerde stoffen weten de onderzoekers niet eens wat ze zijn. Wellicht komen de stoffen vrij door de hoge temperatuur in de vaatwasser en de kracht waarmee het water erin wordt rondgepompt.

Stichting Tegengif adviseert te kiezen voor een fles van roestvrij staal of glas en anders in ieder geval de vloeistof in de fles regelmatig te vervangen en de fles met de hand af te wassen. Zo krijgt je kind minder schadelijke stoffen binnen.

In een uitzending van Radar wordt hier ook aandacht aan besteed.

I am text block. Click edit button to change this text. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.

Update mei 2024

Gekleurd plastic breekt sneller af tot microplastics
Onlangs is ontdekt dat felgekleurd plastic sneller uiteenvalt in microscopisch klein deeltjes dan minder fel gekleurd plastic. Onderzoekers uit het Verenigd Koninkrijk deden dit door flessendoppen in verschillende kleuren op het dak van het universiteitsgebouw te plaatsen. Hun collega’s uit Afrika maakten gebruik van plastic dat ze vonden op afgelegen stranden. De resultaten waren hetzelfde.

Plastic materiaal van een rode, groen of blauwe kleur was na drie jaar te zijn blootgesteld aan allerlei weerselementen heel broos en versplinterd, maar zwart, wit en zilver plastic waren in diezelfde tijd grotendeels onaangetast.
De bevindingen tonen aan dat de zwarte, witte en zilveren kleurstoffen het plastic beschermen tegen schadelijke ultraviolette (UV) straling, terwijl andere pigmenten dat niet doen. UV-schade verandert de polymeerstructuur van het plastic, waardoor het bros wordt en makkelijker uiteen valt.

Felle kleuren worden vooral door fabrikanten gebruikt om hun producten onderscheidend te maken. Recycling van fel gekleurd plastic is echter lastig, omdat het mixen ervan een onaantrekkelijke kleur oplevert en die mix dus niet goed gebruikt kan worden.

Detailhandelaren en fabrikanten wordt gevraagd te stoppen met het maken van producten zoals drinkflessen, voedselverpakkingen en speelgoed uit felgekleurd plastic.
Voor items die buitenshuis worden gebruikt of die veel aan zonlicht worden blootgesteld, zoals plastic tuinmeubilair, worden de fabrikanten aangespoord om kleuren als rood, groen en blauw te vermijden om ze zo lang mogelijk mee te laten gaan.

Bron
Ditch brightly coloured plastic, anti-waste researchers tell firms; Zoe Woo; the Guardian, 27 mei 2024; https://www.theguardian.com/environment/article/2024/may/27/ditch-brightly-coloured-plastic-anti-waste-researchers-tell-firms