Injectie bij vitamine-B12-tekort?

Zelfstandige behandelcentra die zich hebben gespecialiseerd in vitamine-B12-problematiek adviseren vitamine-B12-injecties. Injecties zijn echter niet beter dan orale suppletie, aldus het tijdschrift huisarts en wetenschap.

Vitamine B12 is een essentiële voedingsstof en speelt een belangrijke rol bij onder meer DNA-synthese, cellulaire herstelprocessen, bloedaanmaak en hersenfunctie. Een verlaagde vitamine B12-status kan een breed scala aan gezondheidsklachten veroorzaken. Preventie, vroege opsporing en behandeling van een vitamine B12-tekort is uitermate belangrijk, mede om irreversibele neurologische schade en beenmergfalen te voorkomen.

B12 kan oraal behandeld worden

Zelfstandige behandelcentra (zoals de B12 Kliniek in Amsterdam en Barendrecht) die zich hebben gespecialiseerd in vitamine-B12-problematiek adviseren vitamine-B12-injecties bij een vitamine-B12-deficiëntie. De NHG-Standaard Anemie adviseert echter tabletten.

In het tijdschrift Huisarts en Wetenschap is een critically appraised topic (CAT) verschenen waarbij gekeken is of de NHG-Standaard Anemie herzien zou moeten worden. Uit dit onderzoek blijkt dat er geen reden is om de NHG-Standaard op dit punt te herzien. Een vitamine-B12-deficiëntie kan in principe oraal worden behandeld. [1]

Wel is belangrijk dat een goede diagnose wordt gesteld door de vitamine-B12-status te bepalen (met vitamine B12 en methylmalonzuur) voordat met suppletie wordt gestart. Ook is de orale suppletiehoeveelheid van belang en de adviezen om de absorptie van orale vitamine-B12-suppletie te verhogen.

Naar schatting 5 tot 10% van de Nederlandse bevolking heeft een vitamine B12-gebrek; bij ouderen kan dit percentage oplopen tot tussen de 20 en 30%.

Twee biologisch actieve vormen van B12

Vitamine B12 komt in het lichaam in twee biologisch actieve vormen voor: methylcobalamine en adenosylcobalamine. Methylcobalamine is een belangrijke methyldonor in het lichaam en speelt een rol bij de aanmaak van onder andere DNA, myeline en verscheidene neurotransmitters. Daarnaast helpt het bij de afbraak van homocysteïne waardoor het een verzorgende invloed heeft op hart- en bloedvaten en de hersenstofwisseling ondersteunt.

Adenosylcobalamine is werkzaam in de mitochondriën. Het is onder andere betrokken bij de stofwisseling van vetzuren, cholesterol en eiwitten. Daarnaast speelt het een rol bij de energiehuishouding en de aanmaak van hemoglobine.
In voeding komt vitamine B12 doorgaans voor in de vorm van methylcobalamine en adenosylcobalamine (ook wel dibencozide genoemd). Dit zijn tevens de biologisch actieve (co-enzymatische) vormen zoals B12 door het lichaam wordt gebruikt.

Cyanocobalamine is een synthetische, niet lichaamseigen vorm die in veel voedingssupplementen wordt gebruikt. Het voordeel van een kwalitatief voedingssupplement met de biologisch actieve (co-enzymatische) vormen is dat vitamine B12 dan direct beschikbaar is voor het lichaam. [2-3]
Orale suppletie met vitamine B12 in doseringen van 1000 tot 2000 μg/dag is even effectief als intramusculaire injecties.

Neurologische afwijkingen

Naar onze mening zijn er toch situaties waar injecties een betere optie is. Hieronder geven we de mening weer van het B 12 institute.
Bij duidelijke neurologische afwijkingen geven wij Hydroxocobalamine: 10 injecties à 1000 mcg een- à tweemaal per week gedurende bijvoorbeeld twee jaar.
Wij merken in de praktijk en door de vele signalen uit de patiëntenverenigingen, dat de standaard onderhoudsdosering vaak niet voldoende is. Dit is ook beschreven in de vakliteratuur. Vaak komen de klachten, nadat ze eerst waren verdwenen, na verloop van tijd weer terug. Ook wordt soms te snel overgegaan tot een onderhoudsdosering, terwijl de klachten nog volop aanwezig zijn. Dit is gezien de ernst van de ziekte onwenselijk. Overdoseren is niet mogelijk: er is door de Gezondheidsraad geen bovengrens gesteld. Teveel hydroxocobalamine wordt renaal geklaard. Ook bij zeer ernstige (neuro)psychiatrische afwijkingen wordt gekeken of het afwijken van de standaard noodzakelijk is.

Meer informatie over vitamine B 12

Symptomen van B12 deficiëntie
Oorzaken van B 12 deficiëntie
Epidemie van misdiagnose B12
Vitamine B12-werking en -toepassing

Nieuw E-boek ‘B12 Deficiëntie voor de patiënt’ van Henk de Jong
B 12 tekort niet altijd goed meetbaar.

Stichting B 12 tekort.

Vitamine B12 urinetest

Verkoopprijs (incl. BTW): € 50,45
Koop deze test hier
Laboratoriumanalyse van methylmalonzuur in de urine.

Zorgverzekeraar CZ gaat vitamine-B12-klinieken onderzoeken (juni 2023)

Zorgverzekeraar CZ kondigt naar aanleiding van vragen van Pointer een onderzoek aan naar de werkwijze van B12-klinieken. Zelfstandige behandelcentra (zoals de B12 Kliniek in Amsterdam en Barendrecht en B12 Institute in Rotterdam) die zich hebben gespecialiseerd in vitamine-B12-problematiek adviseren vitamine-B12-injecties bij een vitamine-B12-deficiëntie. De zorgverzekeraar CZ twijfelt of consulten van de B12-klinieken in Nederland nog wel vergoed moeten worden. Vorig jaar werden er zo’n 1.000 declaraties ingediend bij de verzekeraar.

De B12 Kliniek stelt diagnoses op basis van klachten in plaats van op bloedonderzoek, terwijl dat laatste de wetenschappelijke standaard is. Ook bij het B12 Institute in Rotterdam gaat het mis, want daar hanteren zij bloedwaarden om een tekort vast te stellen die veel ruimer zijn dan de standaarden die het NHG (Nederlandse Huisartsen Genootschap) gebruikt.

Ook is de manier waarop de klinieken hun patiënten behandelen omstreden. In bijna alle gevallen is een tekort namelijk goed te behandelen met B12-tabletjes die te koop zijn bij de supermarkt of bij de drogist. De klinieken zweren echter bij injecties omdat dit volgens hen beter zouden werken bij een tekort. Maar volgens de huisartsen, werken tabletten net zo goed als injecties.

Internist Hajo Auwerda van de B12 Kliniek in Amsterdam heeft aan Pointer laten weten dat het klopt dat het niet wetenschappelijk is wat hij doet, maar gelooft wel in de effectiviteit van zijn behandelingen: ‘Ik heb een onderzoek gedaan onder mijn patiënten en daaruit blijkt dat 85% een betere kwaliteit van leven heeft gekregen na behandelingen bij mij.’

Het B12 Institute ontkent dat het niet wetenschappelijk te werk gaat en vindt het een kwalijke zaak dat het in media-uitingen verward wordt met de B12 Kliniek. Andere zorgverzekeraars gingen CZ al voor. In 2018 stopte het Zilveren Kruis met het vergoeden van de consulten bij de B12 Kliniek. Zorgverzekeraar ASR vergoedt de consulten van beide klinieken sinds begin vorig jaar niet meer.

Luister naar uitzending van Pointer van 18 juni 2023 bij KRO-NCRV op NPO Radio 1.

Bron: Pointer