Jodium: bescherming tegen kernramp en COVID?

Nucleaire neerslag bevat het radioactieve jodium-131. Apothekers en drogisten zien een toenemende vraag naar jodiumtabletten, naar aanleiding van de nucleaire dreiging door Rusland.

Ook GGD’ s worden gebeld met vragen over jodiumtabletten, door mensen die zich zorgen maken over de gevechten rondom de kerncentrale in Zaporizja. Volgens het ministerie van Volksgezondheid geeft de situatie in Oekraïne op dit moment geen aanleiding voor het aanschaffen van jodiumtabletten.

Het wordt aangeraden de pillen alleen te slikken als de overheid daar officieel opdracht toe geeft, want ze zomaar slikken is niet zonder risico. Bij een kernramp komt onder meer radioactief jodium vrij. Door op het juiste tijdstip jodiumtabletten in te nemen, neemt de schildklier minder van die radioactieve stoffen op, waardoor de kans op schildklierkanker afneemt.

Jodiumdeficiënte mensen

Jodiumdeficiënte mensen lopen het hoogste risico op schildklierkanker, die door straling wordt veroorzaakt. In 1986 werden in Polen na de nucleaire ramp in Tsjernobyl op grote schaal tabletten met kaliumjodide gebruikt. De daaropvolgende jaren werd er door jodiumgebruik minder schildklierkanker gezien bij kinderen. In jodiumdeficiënte gebieden zoals Wit-Rusland en Oekraïne, waar geen hoge doseringen kaliumjodide werden ingezet, nam schildklierkanker bij kinderen en adolescenten sterk toe.

Kaliumjodide biedt echter geen onmiddellijke bescherming tegen stralingsschade en andere complicaties van blootstelling aan straling. Veel stralingsnoodpakketten bevatten tabletten van kaliumjodide, die een lange houdbaarheid van vijf jaar hebben.

Mensen met een risico op blootstelling aan straling kunnen preventief tabletten met niet-radioactieve kaliumjodide slikken om te voorkomen dat de schildklier het radioactieve jodium opslaat. Aanbevolen doseringen variëren van 16 tot 130 mg kaliumjodide per dag https://www.orthokennis.nl/artikelen/jodium afhankelijk van leeftijd en stralingsniveau, zolang men blootgesteld is aan straling. Daarmee kan het risico op het ontwikkelen van schildklierkanker verlaagd worden.

Jodium en COVID 19

Jodium heeft krachtige antibacteriële en antivirale eigenschappen. Om de toegevoegde antivirale waarde van jodium te onderzoeken bij de preventie en behandeling van Covid-19, vindt momenteel in het Máxima MC (MMC) in Eindhoven een gerandomiseerd onderzoek plaats bij opgenomen coronapatiënten.

Hoeveel mensen in Nederland een tekort hebben, weet onderzoeker Verheesen niet. Er is nooit onderzoek naar gedaan. Komende zomer(2022) hoopt men de uitkomsten te kunnen presenteren, aldus reumatoloog Richard Verheesen. Het tekort aan jodium kan ook consequenties hebben bij het voorkomen van virale infecties als Covid-19, veronderstelt Verheesen.

Verheesen vermoedt dat veel mensen een jodiumtekort hebben. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie, die er in 2004 en 2007 rapporten over publiceerde, kan dat ernstige consequenties hebben. Het kan volgens de WHO leiden tot intellectuele achteruitgang, uitgedrukt in IQ-verlaging, struma, miskramen en cretinisme.

Symptomen jodiumtekort

Een jodiumtekort is lastig te herkennen omdat de symptomen vrij generiek zijn:

• een hese of krakende stem,
• een vergrote schildklier,
• abnormale gewichtstoename door een tragere stofwisseling,
• traagheid in denken en handelen,
• spierzwakte en spierkramp,
• geheugenverlies,
• concentratiestoornissen,
• somberheid,
• depressiviteit,
• koude handen en voeten,
• een droge huid,
• droge en breekbare haren,
• breekbare nagels,
• haaruitval,
• vermoeidheid,
• lusteloosheid,
• een verhoogd cholesterolgehalte,
• gezwollen ogen, een pafferig gezicht,
• constipatie,
• een tragere hartslag,
• een verminderd libido,
• oedeem,
• dikke enkels,
• doofheid.

Er worden drie indicatoren gebruikt voor het bepalen van de jodiumstatus van de Nederlandse bevolking: het jodiumgehalte in de urine, de grootte van de schildklier en het gehalte aan TSH, vrij T4 en vrij T3 in het bloed.
Ongeveer 90 procent van het jodium wordt in de urine uitgescheiden. De jodiumstatus wordt vastgesteld door middel van het meten van het jodiumgehalte in de urine. Lage schildklierhormoonserumwaarden kunnen wijzen op een jodiumtekort.
Normaalwaarden zijn TSH: 0,4-4,0 mU/L, T4: 64-154 nmol/L, FT4: 8-26 pmol/L, T3: 1,2-3,4 nmol/L en FT3: 3-8 pmol/L.

Een tekort aan vitamine A, selenium, zink, ijzer en vanadium kan hypothyreoïdie veroorzaken en de effecten van een jodiumtekort versterken. Roken verlaagt de jodiumopname.
Verschillende rauwe voedingsmiddelen (koolsoorten, spruiten, koolrabi, mais, limabonen, pinda’s, walnoten, zoete aardappelen, cassave, lijnzaad, soja) verhogen de jodiumbehoefte. Deze zijn rijk aan zogenaamde goitrogenen, plantstoffen die de opname van jodium en de vorming van schildklierhormonen belemmeren.

Jodium contra-indicaties

• Hyperthyreoïdie, ziekte van Graves
• Hypothyreoïdie, ziekte van Hashimoto. De belangrijkste oorzaak van een niet functionerende schildklier in Nederland is tegenwoordig de ziekte van Hashimoto (primaire hypothyreoïdie), een auto-immuunziekte van de schildklier. De behandeling bestaat uit een kleine dagelijkse dosis van het synthetische schildklierhormoon levothyroxine (T4). Levothyroxine (Thyrax, Euthyrox) zorgt in het bloed voor een constant niveau van schildklierhormoon. Jodium remt de afgifte van schildklierhormonen en moet worden vermeden.
• Bij nierdialysepatiënten is terughoudendheid geboden met jodiumsuppletie.
• Overgevoeligheid voor jodium
• Het medicijn amiodaron, een antiaritmicum voor de behandeling van hartritmestoornissen, heeft een hoog jodiumgehalte. Extra inname van jodium moet vermeden worden wanneer iemand een medicijn slikt dat jodium bevat.
• Lithium stapelt in de schildklier en kan de jodiumopname in de schildklier remmen maar ook stimuleren.

Lees meer op onze site:

Zeewieren: natuurlijke jodiumbron
Jodium tekort
Jodium: een onderschat sporenelement
Jodiumtekort tijdens de zwangerschap en lactatieperiode

Jodium urinetest

Prijs: € 43,45 (incl BTW)
Koop de test hier

Laboratorium analyse van Jodium in de urine. Bij deze test wordt dus ook het creatinine gehalte gemeten. Ter bepaling van de Jodium spiegel.

Er wordt gemeten vanuit de eerste ochtendurine. Erythrosine (E127) is een kers-roze synthetische rode voedingskleurstof, die veel jodium bevat. Een groot deel daarvan is niet biologisch beschikbaar en wordt uitgescheiden via de urine, waardoor het jodiumgehalte in urineanalyses wordt beïnvloed.

Indicatie:
– bij het vermoeden van een Jodium tekort

Kaliumjodide en nucleaire incidenten

In de afgelopen maanden hebben wij frequent vragen ontvangen van lezers over het nut van de inname van kaliumjodide bij nucleaire incidenten. Naar aanleiding van uw vragen vermelden wij de doorlink naar Stichting Vitaminevraagbaak.nl met het artikel; Kaliumjodide en nucleaire incidenten.